Układ żylny twarzy i szyi

Figa. Anatomiczny ATLAS. Wikipedia

K O S M A C E V T I K A

POCZĄTEK

Żyły w okolicy twarzy i szyi są szeroko zespolone między sobą i są prawie wszędzie rozmieszczone w 2 warstwach i tworzą tam zapętloną sieć żylną. Żyły z reguły biegną wraz z tętnicami i powtarzają ich kierunek oraz noszą nazwy odpowiadające wszystkim tętnicom, które im towarzyszą. Powierzchowne żyły twarzy, przez które krew przepływa ze skóry, tkanki podskórnej, mięśni twarzy, wpływa do żyły twarzy, która odpowiada gałęziom tętnicy twarzowej.
W masażu klasycznym istnieje termin - duży odpływ żylny. Odpływ żylny - odpływ żylny przez żyły. Ruchy masażu są zaprojektowane zgodnie z anatomiczną strukturą głowy, szyi i żył, przez które krew przepływa z głowy do serca, przepływa przez trzy główne pary żył: zewnętrzne i wewnętrzne żyły szyjne i żyły kręgowe, które są przez poprzeczne procesy kręgów szyjnych.
Krew z obszarów głowy i szyi wchodzi do serca przez wewnętrzne żyły szyjne przechodzące wzdłuż szyi, z obu stron. Podobnie jak tętnice szyjne, są chronione przez pochwowe tętnice szyjne, prawe i lewe.
W przeciwieństwie do innych naczyń żylnych ciała - żyły w tych obszarach z reguły nie mają żadnych zastawek, a krew przepływa przez nie pod wpływem samej grawitacji, a także z powodu podciśnienia w żyłach znajdujących się w klatce piersiowej Ludzkie ciało.
Powierzchowne żyły stają się widoczne, gdy osoba napina mięśnie... Z tego, co można zobaczyć na szyi śpiewaków, gdy śpiewają głośno, a mięśnie obciążają.

Oprócz żył, przez które krew przepływa z twarzy, istnieje szereg naczyń łączących sąsiednie żyły (przez które krew przepływa z czaszki z mózgu) w zatokach żylnych i żyłach czaszki. Wraz z żyłami kostnymi (znajdującymi się w kościach czaszki) stanowią one potencjalną drogę infekcji od czaszki do mózgu.

Istnieje ogromna liczba naczyń krwionośnych łączących tętnice lewej strony twarzy z tętnicami prawej i gałęziami tętnicy szyjnej wewnętrznej z gałęziami zewnętrznej. Takie naczynia łączące nazywane są zespoleniami. Są ważne na przykład w leczeniu rozszczepionej wargi, gdy konieczne jest ściśnięcie obu tętnic twarzy - prawej i lewej - aby zatrzymać krwawienie. Duże nagromadzenie naczyń krwionośnych w głowie oznacza, że ​​uraz w tym obszarze ciała powoduje ciężkie krwawienie. Wynika to nie tylko z dużej ilości krwi wchodzącej tutaj, ale także z faktu, że naczynia są chronione przed natychmiastowym uciskiem przez podskórną tkankę łączną. Konsekwencją dużej liczby zespoleń jest również fakt, że zwiększa się prawdopodobieństwo rozprzestrzeniania się infekcji przez nie. Na przykład czyraki w nosie mogą prowadzić do zakrzepicy (zatkania skrzepów krwi) żyły twarzy. To z kolei doprowadzi do przeniesienia materiału zakrzepowego przez górną żyłę oczną do zatoki jamistej (sparowany narząd zlokalizowany w kości sferycznej czaszki), która otrzymuje krew z mózgu, oczu i nosa. Zakrzepica może być śmiertelna, jeśli nie stosuje się antybiotyków. Z czaszki krew dostaje się przez zatoki mózgowe do żyły wewnętrznej jarmalnej, która biegnie wzdłuż przednio-bocznej powierzchni szyi.

PRZEPŁYWY ŻYCIA WEWNĘTRZNEGO.

Wewnętrzna żyła szyjna, przenosi krew z jamy czaszki i narządów szyi; zaczynając od dziury, w której tworzy przedłużenie, żyła opada. Na dolnym końcu wewnętrznej żyły jarminowej, przed połączeniem jej z żyłą podobojczykową, powstaje drugie pogrubienie; w okolicy szyi powyżej tego zgrubienia w żyle znajduje się jeden lub dwa zawory. W drodze do szyi wewnętrzna żyła szyjna jest pokryta przez mięsień obojczykowo-obojczykowy i mięsień szkapkowo-gnykowy.

Napływy wewnętrznej żyły szyjnej dzielą się na śródczaszkowe i zewnątrzczaszkowe. Pierwsze obejmują zatoki opony twardej mózgu i płyną do nich żyły mózgu, żyły kości czaszki, żyły narządu słuchu, żyły na orbicie i żyły opony twardej. Drugi obejmuje żyły zewnętrznej powierzchni czaszki i twarze, które wpływają do wewnętrznej żyły szyjnej wzdłuż jej przebiegu.

Pomiędzy żyłami wewnątrzczaszkowymi i pozaczaszkowymi istnieją połączenia przez tak zwanych absolwentów przechodzących przez odpowiednie otwory w kościach czaszki. Po drodze wewnętrzna żyła jarminowa otrzymuje następujące dopływy:

1. Żyła twarzy. Jej wpływy odpowiadają gałęziom tętnicy twarzowej i przenoszą krew z różnych formacji twarzy.

2. Żyła szczękowa, zbiera krew z okolicy skroniowej. Dalej w dół wpada do tułowia, który przenosi krew ze splotu, zwanego „grubym splotem”, po którym żyła przechodzi przez grubość ślinianki przyusznej wraz z zewnętrzną tętnicą szyjną, pod kątem żuchwy i łączy się z żyłą twarzy.

Najkrótszą drogą łączącą żyłę twarzy ze splotem pterygoidalnym jest żyła anatostomotyczna, która znajduje się na poziomie krawędzi zębodołowej żuchwy.
Łącząc powierzchowne i głębokie żyły twarzy, żyła zespolona może stać się drogą do rozprzestrzeniania się zasady zakaźnej, a zatem ma praktyczne znaczenie. Występują także zespolenia żyły twarzy z żyłami oczodołowymi. Tak więc istnieją zespolenia między żyłami śródczaszkowymi i zewnątrzczaszkowymi, a także między głębokimi i powierzchownymi żyłami twarzy. W wyniku tego powstaje wielopoziomowy układ żylny głowy i połączenie między jego różnymi jednostkami..

3. Żyły gardłowe, tworzą splot na gardle i wpływają bezpośrednio do żyły wewnętrznej jarmalnej lub do żyły twarzy.

4. Żyła językowa towarzyszy tętnicy o tej samej nazwie.

5. Górne żyły tarczycy, zbierz krew z górnych odcinków tarczycy i krtani.

6. Środkowa żyła tarczycy odchodzi od bocznej krawędzi tarczycy i wpada do żyły wewnętrznej jarminii. Na dolnej krawędzi tarczycy znajduje się niesparowany splot żylny, z którego wypływa przepływ przez górne żyły tarczycy do wewnętrznej żyły jasnej, a także przez środkową żyłę tarczycy i dolną żyłę tarczycy do żył przedniego śródpiersia.

Linie masujące do drenażu limfatycznego i ćwiczenia ożywiające przepływ limfy prawie pokrywają się z wzorcem przepływu krwi żylnej. Jeśli wykonujesz masaż przeciw prądowi żylnemu, istnieje niebezpieczeństwo „przesłania”, powiedzmy, zakrzepu krwi przed odpływem krwi żylnej i zablokowania naczynia krwionośnego. Kierunek ruchów identyczny jak schemat wypływu limfy do masażu i ćwiczeń jest bezpieczny.

© Copyright: Cherekhovich O. I., 2012
© Copyright: Kazakov Yu.V., 2012

Struktura układu sercowo-naczyniowego

Serce

Serce to mięśniowy organ pompujący umiejscowiony przyśrodkowo w okolicy klatki piersiowej. Dolny koniec serca obraca się w lewo, więc około nieco ponad połowa serca znajduje się po lewej stronie ciała, a reszta po prawej stronie. W górnej części serca, znanej jako podstawa serca, łączą się duże naczynia krwionośne ciała: aorta, żyła główna, tułów płucny i żyły płucne.
Istnieją dwa główne koła krążenia krwi w ludzkim ciele: Mały krążek płucny i Duży okrąg krążenia.

Krążenie płucne krąży krwi żylnej z prawej strony serca do płuc, gdzie krew jest nasycona tlenem i powraca do lewej strony serca. Komorami pompującymi serca, które wspierają krążenie płucne są: prawe przedsionek i prawa komora.

Duży krąg krążenia krwi przenosi krew wysoce nasyconą tlenem z lewej strony serca do wszystkich tkanek ciała (z wyjątkiem serca i płuc). Duży krąg krążenia krwi usuwa odpady z tkanek ciała i krew żylną z prawej strony serca. Lewe przedsionek i lewa komora serca pompują komory dla dużego obwodu.

Naczynia krwionośne

Naczynia krwionośne to tętnice ciała, które umożliwiają szybki i wydajny przepływ krwi z serca do każdego obszaru ciała i pleców. Rozmiar naczyń krwionośnych odpowiada ilości krwi przepływającej przez naczynie. Wszystkie naczynia krwionośne zawierają pustą strefę zwaną światłem, przez którą krew może przepływać w jednym kierunku. Obszar wokół światła jest ścianą naczynia, która może być cienka w przypadku naczyń włosowatych lub bardzo gruba w przypadku tętnic.
Wszystkie naczynia krwionośne wyłożone są cienką warstwą prostego nabłonka płaskiego, zwanego śródbłonkiem, który utrzymuje komórki krwi w naczyniach krwionośnych i zapobiega zakrzepom. Śródbłonek pokrywa cały układ krwionośny, wszystkie ścieżki wewnętrznej części serca, gdzie się go nazywa - wsierdzie.

Rodzaje naczyń krwionośnych

Istnieją trzy główne typy naczyń krwionośnych: tętnice, żyły i naczynia włosowate. Naczynia krwionośne są często nazywane tak, w dowolnym obszarze ciała, w którym się znajdują, przez które przenosi się krew lub z sąsiednich struktur. Na przykład tętnica ramienno-głowowa przenosi krew do obszarów ramienia (ramienia) i przedczaszka. Jedna z jego gałęzi, tętnica podobojczykowa, przechodzi pod obojczykiem: stąd nazwa tętnicy podobojczykowej. Tętnica podobojczykowa przechodzi w okolicy pachowej, gdzie staje się znana jako tętnica pachowa.

Tętnice i tętniczki: tętnice to naczynia krwionośne przenoszące krew z serca. Krew jest przenoszona przez tętnice, zwykle bardzo dotlenione, pozostawiając płuca w drodze do tkanek ciała. Tętnice płucne i tętnice krążenia płucnego są wyjątkiem od tej reguły - tętnice te przenoszą krew żylną z serca do płuc, aby nasycić ją tlenem.

Tętnice

Tętnice doświadczają wysokiego ciśnienia krwi, ponieważ przenoszą krew z serca z wielką siłą. Aby wytrzymać ten nacisk, ściany tętnic są grubsze, bardziej sprężyste i bardziej umięśnione niż inne naczynia. Największe tętnice ciała zawierają wysoki procent elastycznej tkanki, co pozwala im się rozciągać i dostosowywać ciśnienie serca.

Mniejsze tętnice mają bardziej muskularną strukturę swoich ścian. Gładkie mięśnie ścian tętnic rozszerzają kanał, aby regulować przepływ krwi przepływającej przez ich światło. Zatem ciało kontroluje, który przepływ krwi jest kierowany do różnych części ciała w różnych okolicznościach. Regulacja przepływu krwi wpływa również na ciśnienie krwi, ponieważ mniejsze tętnice dają mniejsze pole przekroju, dlatego zwiększają ciśnienie krwi na ścianach tętnic.

Tętniczki

Są to mniejsze tętnice, które rozciągają się od końców głównych tętnic i przenoszą krew do naczyń włosowatych. Doświadczają znacznie niższego ciśnienia krwi niż tętnice ze względu na ich większą liczbę, zmniejszoną objętość krwi i odległość od serca. Zatem ściany tętniczek są znacznie cieńsze niż tętnice. Tętniczki, podobnie jak tętnice, są w stanie używać mięśni gładkich do kontrolowania swoich przepon i regulacji przepływu krwi i ciśnienia krwi.

Naczynia włosowate

Są to najmniejsze i najcieńsze naczynia krwionośne w ciele i najczęstsze. Można je znaleźć w prawie wszystkich tkankach ciała. Kapilary łączą się z tętniczkami po jednej stronie i żyłkami po drugiej stronie.

Kapilary przenoszą krew bardzo blisko komórek tkanek organizmu w celu wymiany gazów, składników odżywczych i produktów przemiany materii. Ściany naczyń włosowatych składają się tylko z cienkiej warstwy śródbłonka, więc jest to minimalny możliwy rozmiar naczyń. Śródbłonek działa jak filtr do zatrzymywania komórek krwi w naczyniach, jednocześnie umożliwiając dyfuzję cieczy, rozpuszczonych gazów i innych substancji chemicznych wzdłuż gradientów stężenia z tkanek.

Zwieracze przedkapilarne to pasma mięśni gładkich znajdujące się na tętniczych końcach naczyń włosowatych. Zwieracze te regulują przepływ krwi w naczyniach włosowatych. Ponieważ dostęp do krwi jest ograniczony i nie wszystkie tkanki mają takie same zapotrzebowanie na energię i tlen, zwieracze przedkapilarne zmniejszają przepływ krwi do nieaktywnych tkanek i zapewniają swobodny przepływ w tkankach aktywnych.

Żyły i żyłki

Żyły i żyły są w większości naczyniami powrotnymi ciała i zapewniają powrót krwi do tętnic. Ponieważ tętnice, tętniczki i naczynia włosowate pochłaniają większość siły serca, żyły i żyły przechodzą bardzo niskie ciśnienie krwi. Ten brak nacisku powoduje, że ściany żył są znacznie cieńsze, mniej elastyczne i mniej muskularne niż ściany tętnic..

Żyły działają grawitacyjnie, bezwładnie i siłą mięśni szkieletowych w celu wypchnięcia krwi do serca. Aby ułatwić przepływ krwi, niektóre żyły zawierają wiele jednokierunkowych zastawek, które zakłócają przepływ krwi z serca. Mięśnie szkieletowe ciała również ściskają żyły i pomagają przepychać krew przez zastawki bliżej serca..

Kiedy mięsień się rozluźnia, zastawka zatrzymuje krew, podczas gdy drugi popycha krew bliżej serca. Wenule są podobne do tętniczek, ponieważ są to małe naczynia łączące naczynia włosowate, ale w przeciwieństwie do tętniczek, żyły łączą się z żyłami zamiast tętnic. Venules pobierają krew z różnych naczyń włosowatych i umieszczają ją w większych żyłach w celu transportu z powrotem do serca.

Krążenie wieńcowe

Serce ma własny zestaw naczyń krwionośnych, które dostarczają do mięśnia sercowego tlen i składniki odżywcze, niezbędne stężenie do pompowania krwi w całym ciele. Lewa i prawa tętnica wieńcowa rozgałęziają się od aorty i dostarczają krew do lewej i prawej strony serca. Zatoką wieńcową są żyły z tyłu serca, które zwracają żylną krew z mięśnia sercowego do żyły głównej.

Krążenie krwi w wątrobie

Żyły żołądka i jelit pełnią wyjątkową funkcję: zamiast przenosić krew bezpośrednio z powrotem do serca, przenoszą krew do wątroby przez żyłę wrotną wątroby. Krew przepływająca przez układ trawienny jest bogata w składniki odżywcze i inne chemikalia wchłaniane przez żywność. Wątroba usuwa toksyny, magazynuje cukier i przetwarza produkty trawienia, zanim dotrą do innych tkanek ciała. Krew z wątroby wraca następnie do serca przez dolną żyłę główną.

Krew

Średnio ludzkie ciało zawiera około 4 do 5 litrów krwi. Działając jako płynna tkanka łączna, transportuje wiele substancji przez organizm i pomaga utrzymać homeostazę składników odżywczych, odpadów i gazów. Krew składa się z czerwonych krwinek, białych krwinek, płytek krwi i płynnego osocza.

Czerwone krwinki - czerwone krwinki, są zdecydowanie najczęstszym typem komórek krwi i stanowią około 45% objętości krwi. Czerwone krwinki tworzą się w czerwonym szpiku kostnym z komórek macierzystych w zadziwiającym tempie około 2 milionów komórek na sekundę. Kształt czerwonych krwinek to dwuwklęsłe dyski z wklęsłą krzywą po obu stronach dysku, dzięki czemu środek czerwonych krwinek stanowi jego cienką część. Unikalny kształt czerwonych krwinek nadaje tym komórkom duże pole powierzchni do objętości i umożliwia ich złożenie w celu dopasowania do cienkich naczyń włosowatych. Niedojrzałe czerwone krwinki mają jądro, które jest wypychane z komórki po osiągnięciu dojrzałości, aby zapewnić jej wyjątkowy kształt i elastyczność. Brak jądra oznacza, że ​​czerwone krwinki nie zawierają DNA i nie są w stanie się naprawić, gdy zostaną uszkodzone.
Czerwone krwinki przenoszą tlen we krwi za pomocą czerwonego pigmentu hemoglobiny. Hemoglobina zawiera żelazo i białka połączone; mogą znacznie zwiększyć przepustowość tlenu. Duże pole powierzchni w stosunku do objętości czerwonych krwinek umożliwia łatwe przenoszenie tlenu do komórek płuc i z komórek tkankowych do naczyń włosowatych.

Białe krwinki, zwane również białymi krwinkami, stanowią bardzo mały procent całkowitej liczby komórek we krwi, ale pełnią ważne funkcje w układzie odpornościowym organizmu. Istnieją dwie główne klasy białych krwinek: granulowane białe krwinki i agranularne białe krwinki..

Trzy rodzaje ziarnistych leukocytów:

neutrofile, eozynofile i bazofile. Każdy rodzaj ziarnistych białych krwinek jest klasyfikowany według obecności cytoplazmy wypełnionej bąbelkami, która nadaje im ich funkcje. Neutrofile zawierają enzymy trawienne, które neutralizują bakterie dostające się do organizmu. Eozynofile zawierają enzymy trawienne do trawienia specjalistycznych wirusów, które zostały połączone z przeciwciałami we krwi. Bazofile - wzmacniacze reakcji alergicznych - pomagają chronić organizm przed pasożytami.

Agranularne białe krwinki: dwie główne klasy agranularne białe krwinki: limfocyty i monocyty. Limfocyty obejmują komórki T i komórki naturalnych zabójców, które zwalczają infekcje wirusowe oraz komórki B, które wytwarzają przeciwciała przeciwko infekcjom patogennym. Monocyty rozwijają się w komórkach zwanych makrofagami, które wychwytują i połykają patogeny i martwe komórki z ran lub infekcji..

Płytki krwi to małe fragmenty komórek odpowiedzialne za krzepnięcie krwi i tworzenie skorupy. Płytki krwi powstają w czerwonym szpiku kostnym z dużych komórek megakariocytów, które okresowo pękają, uwalniając tysiące kawałków błony, które stają się płytkami krwi. Płytki krwi nie zawierają jądra i przeżywają w organizmie tylko przez tydzień, zanim zostaną schwytane przez makrofagi, które je trawią.

Osocze to nieporowata lub płynna część krwi, która stanowi około 55% objętości krwi. Osocze jest mieszaniną wody, białek i substancji rozpuszczonych. Około 90% plazmy składa się z wody, chociaż dokładny procent zmienia się w zależności od poziomu nawodnienia danej osoby. Białka w osoczu obejmują przeciwciała i albuminę. Przeciwciała są częścią układu odpornościowego i wiążą się z antygenami na powierzchni patogenów, które uszkadzają ciało. Albuminy pomagają utrzymać równowagę osmotyczną w ciele, zapewniając izotoniczne rozwiązanie dla komórek ciała. W osoczu można znaleźć wiele różnych substancji, w tym glukozę, tlen, dwutlenek węgla, elektrolity, składniki odżywcze i odpady komórkowe. Funkcje plazmy stanowią środek transportu tych substancji podczas ich przemieszczania się w ciele.

Funkcja sercowo-naczyniowa

Układ sercowo-naczyniowy pełni 3 główne funkcje: transport substancji, ochrona przed chorobotwórczymi mikroorganizmami i regulacja homeostazy organizmu.

Transport - transportuje krew w całym ciele. Krew dostarcza ważne substancje tlenem i usuwa odpady z dwutlenku węgla, który zostanie zneutralizowany i usunięty z organizmu. Hormony są przenoszone w całym ciele za pomocą płynnego osocza krwi.

Ochrona - układ naczyniowy chroni ciało za pomocą białych krwinek, które mają na celu oczyszczenie produktów rozpadu komórek. Ponadto tworzone są białe komórki w celu zwalczania patogennych mikroorganizmów. Płytki krwi i czerwone krwinki tworzą skrzepy krwi, które mogą zapobiegać przedostawaniu się patogennych mikroorganizmów i zapobiegać wyciekom płynów. Krew przenosi przeciwciała, które zapewniają odpowiedź immunologiczną.

Regulacja - zdolność organizmu do utrzymania kontroli nad kilkoma czynnikami wewnętrznymi.

Funkcja pompy okrągłej

Serce składa się z czterokomorowej „podwójnej pompy”, w której każda strona (lewa i prawa) działa jak osobna pompa. Lewa i prawa część serca są oddzielone tkanką mięśniową, zwaną przegrodą serca. Prawa strona serca pobiera krew żylną z żył układowych i pompuje ją do płuc w celu dotlenienia. Lewa strona serca otrzymuje utlenioną krew z płuc i dostarcza ją przez tętnice ogólnoustrojowe do tkanek ciała..

Regulacja ciśnienia krwi

Układ sercowo-naczyniowy może kontrolować ciśnienie krwi. Niektóre hormony, wraz z autonomicznymi sygnałami nerwowymi z mózgu, wpływają na szybkość i siłę skurczów serca. Wzrost siły skurczowej i częstości akcji serca prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi. Naczynia krwionośne mogą również wpływać na ciśnienie krwi. Zwężenie naczyń zmniejsza średnicę tętnicy poprzez kurczenie się mięśni gładkich w ścianach tętnic. Współczujący sposób (walka lub ucieczka) aktywacji autonomicznego układu nerwowego powoduje zwężenie naczyń krwionośnych, co prowadzi do wzrostu ciśnienia krwi i zmniejszenia przepływu krwi w zwężonym obszarze. Rozszerzenie naczyń krwionośnych to rozszerzenie mięśni gładkich w ścianach tętnic. Ilość krwi w ciele wpływa również na ciśnienie krwi. Wyższa objętość krwi w ciele zwiększa ciśnienie krwi poprzez zwiększenie ilości krwi pompowanej przez każde bicie serca. Bardziej lepka krew z zaburzeniem krzepnięcia może również zwiększyć ciśnienie krwi.

Hemostaza

Hemostaza lub krzepnięcie krwi i strupy są kontrolowane przez płytki krwi. Płytki krwi zwykle pozostają nieaktywne we krwi, dopóki nie dotrą do uszkodzonej tkanki lub nie zaczną wypływać z naczyń krwionośnych przez ranę. Po tym, jak aktywne płytki krwi przybierają kształt kulki i stają się bardzo lepkie, pokrywają uszkodzoną tkankę. Płytki krwi zaczynają wytwarzać białko fibryny, które działa jako struktura skrzepu krwi. Płytki krwi również zaczynają się łączyć, tworząc skrzep krwi. Zakrzep będzie służył jako tymczasowe uszczelnienie do utrzymania krwi w naczyniu, dopóki komórki naczynia krwionośnego nie będą w stanie naprawić uszkodzenia ściany naczynia.

Układ żylny ludzkiej anatomii

Układ krwionośny składa się z narządu centralnego - serca - i zamkniętych rurek różnych kalibrów znajdujących się w połączeniu z nim, zwanych naczyniami krwionośnymi (łacińskie naczynia krwionośne, grecka angeion - naczynie; stąd angiologia). Serce z rytmicznymi skurczami wprawia w ruch całą masę krwi zawartej w naczyniach.

Tętnice Naczynia krwionośne, które przechodzą z serca do narządów i przenoszą do nich krew, nazywane są tętnicami (aer - powietrze, tereo - zawierają; na zwłokach tętnice są puste, dlatego w dawnych czasach uważano je za rurki powietrzne).

Ściana tętnic składa się z trzech błon. Wewnętrzna błona, tunica intima, jest wyścielona śródbłonkiem od strony światła naczynia, pod którym leży podbłonek i wewnętrzna elastyczna membrana; środkowy, tunika, zbudowany jest z dwóch warstw włókien mięśni gładkich (zewnętrznego podłużnego i wewnętrznego koła), naprzemiennie z włóknami elastycznymi; powłoka zewnętrzna, tuńczyk zewnętrzny. Przygoda, zawiera włókna tkanki łącznej. Elastyczne elementy ściany tętnic tworzą pojedynczą elastyczną ramę, która działa jak sprężyna i determinuje elastyczność tętnic (S. I. Schelkunov).

Kiedy oddalasz się od serca, tętnice dzielą się na gałęzie i stają się coraz mniejsze. Tętnice najbliższe sercu (aorta i jej duże gałęzie) pełnią głównie funkcję przewodzenia krwi. W nich na pierwszy plan wysuwa się przeciwdziałanie rozciąganiu przez masę krwi, która jest wyrzucana przez impuls serca. Dlatego konstrukcje mechaniczne, tj. Elastyczne włókna i membrany, są stosunkowo bardziej rozwinięte w swojej ścianie. Takie tętnice nazywane są tętnicami typu elastycznego. W średnich i małych tętnicach, w których osłabiona jest bezwładność bicia serca i konieczne jest własne skurczenie się ściany naczyń, aby dalej przyspieszyć krew, dominuje funkcja skurczowa. Zapewnia to stosunkowo duży rozwój w ścianie naczyniowej tkanki mięśni gładkich. Takie tętnice nazywane są tętnicami mięśniowymi. Poszczególne tętnice zaopatrują całe organy lub ich części w krew. W odniesieniu do narządu rozróżnia się tętnice, które rozciągają się poza narząd, przed ich wejściem - tętnice pozorganiczne - i ich rozszerzenia, rozgałęziające się w nim - tętnice wewnątrzrządowe lub wewnątrzrządowe. Boczne gałęzie tego samego pnia lub gałęzie różnych pni mogą być ze sobą połączone. Taka kombinacja naczyń krwionośnych przed ich rozpadem na naczynia włosowate nazywa się zespoleniem lub zespoleniem (stomia - usta). Tętnice tworzące zespolenia nazywane są zespoleniami (większość z nich). Tętnice, które nie mają zespoleń z sąsiadującymi pniami przed wejściem do naczyń włosowatych (patrz poniżej), nazywane są tętnicami końcowymi (na przykład w śledzionie). Tętnice końcowe lub końcowe są łatwiej zatkane korkiem krwi (skrzep krwi) i predysponują do powstania zawału serca (martwica narządów lokalnych).

Ostatnie gałęzie tętnic stają się cienkie i małe i dlatego wyróżniają się pod nazwą tętniczek. Przechodzą bezpośrednio do naczyń włosowatych, a ze względu na obecność w nich elementów kurczliwych pełnią funkcję regulacyjną.

Arteriol różni się od tętnicy tym, że jego ściana ma tylko jedną warstwę mięśni gładkich, dzięki czemu pełni funkcję regulacyjną. Arteriol przechodzi bezpośrednio do przedkapilarnej, w której komórki mięśniowe są rozproszone i nie stanowią ciągłej warstwy. Przedkapilarne różni się od tętniczek tym, że nie towarzyszy im wąż, jak to obserwuje się w przypadku tętniczek.

Liczne naczynia włosowate rozciągają się od naczyń włosowatych.

Kapilary to naczynia włosowe, które pełnią funkcję wymiany. Pod tym względem ich ściana składa się z jednej warstwy płaskich komórek śródbłonka, przepuszczalnych dla substancji i gazów rozpuszczonych w cieczach. Kapilary, szeroko zespolone między sobą, tworzą sieci (sieci kapilarne), przechodząc w post-kapilarę, zbudowaną podobnie jak przedkapilarna. Postkapilara przechodzi w żyłkę towarzyszącą tętniczce. Wenule tworzą cienkie początkowe segmenty łożyska żylnego, które tworzą korzenie żył i przechodzą do nich.

Żyły (łac. Vena, greckie pęcherze; stąd zapalenie żył - zapalenie żył) przenoszą krew w kierunku przeciwnym do tętnic, od narządów do serca. Ich ściany są ułożone zgodnie z tym samym planem co ściany tętnic, ale są one znacznie cieńsze i mają mniej elastyczną i tkankę mięśniową, dzięki czemu zapadają się puste żyły, podczas gdy światło tętnic otwiera się w przekroju, łącząc się ze sobą, tworząc duże pnie żylne - żyły wpływające do serca.

Żyły szeroko zespalają się między sobą, tworząc sploty żylne.

Ruch krwi przez żyły wynika z działania ssącego serca i jamy klatki piersiowej, w którym podczas wdechu powstaje podciśnienie z powodu różnicy ciśnień w jamach, zmniejszenia prążkowanych i gładkich mięśni narządów i innych czynników.

Ważny jest również skurcz błony mięśniowej żył, który w żyłach dolnej połowy ciała, gdzie warunki odpływu żylnego są trudniejsze, jest bardziej rozwinięty niż w żyłach górnej części ciała. Przepływowi krwi żylnej zapobiegają specjalne adaptacje żył - zastawki, które składają się na cechy ściany żylnej. Zastawki żylne składają się z fałdu śródbłonka zawierającego warstwę tkanki łącznej. Są one skierowane wolną krawędzią w kierunku serca i dlatego nie utrudniają przepływu krwi w tym kierunku, ale powstrzymują ją przed powrotem. Tętnice i żyły zwykle idą w parze, z małymi i średnimi tętnicami, którym towarzyszą dwie żyły i duża - jedna. Oprócz niektórych żył głębokich wyjątkiem są głównie żyły powierzchowne biegnące w tkance podskórnej i prawie nigdy nie towarzyszące tętnicom. Ściany naczyń krwionośnych mają własne cienkie tętnice i żyły, które je obsługują, vdsa vasorum. Odchodzą albo z tego samego pnia, którego ściana jest zaopatrzona w krew, lub z sąsiedniego i przechodzą w warstwie tkanki łącznej otaczającej naczynia krwionośne i mniej lub bardziej ściśle związane z ich przydaniami; Ta warstwa nazywa się pochwą pochwy, vasina vasorum. W ścianie tętnic i żył znajduje się wiele zakończeń nerwowych (receptorów i efektorów) związanych z ośrodkowym układem nerwowym, dzięki którym układ nerwowy krążenia krwi jest regulowany przez mechanizm odruchów. Naczynia krwionośne reprezentują rozległe strefy odruchowe, które odgrywają dużą rolę w neurohumoralnej regulacji metabolizmu..

W związku z tym funkcje i struktura różnych oddziałów oraz cechy unerwienia zostały niedawno podzielone na trzy grupy naczyń krwionośnych: 1) naczynia sercowe, które rozpoczynają i kończą oba kręgi krążenia krwi - aortę i tułów płucny (tj. Tętnice typu elastycznego), puste i żyły płucne; 2) główne naczynia, które służą do rozprowadzania krwi w ciele. Są to duże i średnie pozajelitowe tętnice mięśniowe i dodatkowe żyły narządowe; 3) naczynia narządów zapewniające reakcje metaboliczne między krwią a miąższem narządów. Są to tętnice i żyły wewnątrzczaszkowe, a także naczynia włosowate.

Krążenie krwi

Figa. 199. Wzór krążenia (od Kishsh - Szentagothai). 1 - a. carotis comm.; 2 - arcus aortae; 3 - a. płucne; 4 - w. płucne; 5 - grzech ventriculus. cordis; 6 - ventriculus dext. cordis; 7 - truncus celiacus; 8 - a. mesenterica sup.; 9 - a. mesenterica inf; 10 - w. cava inf.; 11 - aorta; 12 - iliaca comm.; 13 - vasa pelvina; 14 - a. kości udowe; 15 - w. kości udowe; 16 - w. iliaca comm.; 17 - w. porcje; 18 - w. hepaticae; 19 - a. podobojczykowy 20 - w. podobojczyka; 21 - w. cava sup.; 22 - w. jugur laris int

Krążenie krwi rozpoczyna się w tkankach, w których metabolizm zachodzi przez ściany naczyń włosowatych (krążenia i limfatyczne).

Kapilary stanowią główną część mikrokrążenia, w której zachodzi mikrokrążenie krwi i limfy..

Mikrokrążenie to ruch krwi i limfy w mikroskopijnej części łożyska naczyniowego. Łóżko mikrokrążące, według V.V. Kupriyanova, zawiera 5 ogniw: 1) tętniczki jako najbardziej dystalne ogniwa w układzie tętniczym; 2) naczynia włosowate, które są pośrednim ogniwem między tętniczkami a prawdziwymi naczyniami włosowatymi; 3) naczynia włosowate; 4) postkapilarne i 5) żyłki, które są korzeniami układu żylnego.

Wszystkie te ogniwa są wyposażone w mechanizmy zapewniające przepuszczalność ściany naczynia i regulację przepływu krwi na poziomie mikroskopowym. Mikrokrążenie krwi jest regulowane przez mięśnie tętnic i tętniczek, a także specjalne zwieracze mięśni, których istnienie zostało przewidziane przez IM Sechenova i nazwał je „żurawiami”. Zwieracze takie znajdują się w naczyniach włosowatych przed i po naczyniach włosowatych. Niektóre naczynia mikrokrążenia (tętniczki) pełnią przede wszystkim funkcję dystrybucji, a pozostałe (naczynia włosowate, naczynia włosowate, naczynia włosowate i żyłki) działają głównie troficznie (wymiana).

W danym momencie funkcjonuje tylko część naczyń włosowatych (otwarte naczynia włosowate), a pozostałe pozostają w rezerwie (naczynia zamknięte).

Oprócz tych naczyń radzieccy anatomowie udowodnili, że należą do złoża mikrokrążenia zespoleń tętniczo-żylnych, które są obecne we wszystkich narządach i reprezentują ścieżki skróconego przepływu krwi tętniczej do łożyska żylnego, omijając naczynia włosowate. Te zespolenia są podzielone na prawdziwe zespolenia lub przetoki (z urządzeniami blokującymi, które mogą blokować przepływ krwi i bez nich) oraz między tętniczkami lub zastawki półprzepustowe. Ze względu na obecność zespoleń tętniczo-żylnych, końcowy przepływ krwi dzieli się na dwie ścieżki przepływu krwi: 1) przez naczynia włosowate, które służą do metabolizmu, oraz 2) pozakapilarne, uzupełniające naczynia włosowate (zestawienie, łac. - bliski, bliski) przepływ krwi niezbędny do regulacji równowagi hemodynamicznej; ten ostatni wynika z obecności bezpośrednich połączeń (boczników) między tętnicami i żyłami (zespolenia tętniczo-żylne) oraz między tętniczkami i żyłkami (zespolenia tętniczo-żylne).

Dzięki dodatkowemu kapilarnemu przepływowi krwi, w razie potrzeby, następuje rozładowanie łożyska kapilarnego i przyspieszenie transportu krwi w narządzie lub w tym obszarze ciała. Jest to rodzaj specjalnej formy ronda, obieg zabezpieczeń (V.V. Kupriyanov, 1964).

Łóżko mikrokrążące nie stanowi mechanicznej sumy różnych naczyń, ale złożony kompleks anatomiczny i fizjologiczny, który zapewnia główny proces życiowy - metabolizm. Dlatego V.V. Kupriyanov uważa to za system mikrokrążenia.

Struktura mikrokrążenia ma własne cechy w różnych narządach, odpowiadające ich strukturze i funkcji. Tak więc w wątrobie znajdują się szerokie naczynia włosowate - sinusoidy wątrobowe, do których dostaje się krew tętnicza i żylna (z żyły wrotnej). W nerkach występują kłębuszki włośniczkowe tętnicze. Specjalne sinusoidy są charakterystyczne dla szpiku kostnego itp..

Proces mikrokrążenia płynu nie ogranicza się do mikroskopijnych naczyń krwionośnych. Ciało ludzkie składa się w 70% z wody, która jest zawarta w komórkach i tkankach i stanowi większość krwi i limfy.

Tylko 1 /₅ cały płyn znajduje się w naczyniach, a pozostałe 4 /₅ jest zawarty w osoczu komórek i w ośrodku międzykomórkowym. Mikrokrążenie płynów pokrywa, oprócz układu krążenia, również krążenie płynu w tkankach, w surowiczych i innych jamach oraz ścieżka transportu limfy.

Z mikrokrążenia krew przepływa przez żyły, a limfa przez naczynia limfatyczne, które ostatecznie wpływają do żył sercowych. Krew żylna zawierająca limfę, która do niej dołączyła, wpływa do serca, najpierw do prawego przedsionka, a następnie do prawej komory. Z tego ostatniego krew żylna dostaje się do płuc wzdłuż małego (płucnego) krążenia krwi.

Mały (płucny) krąg krążenia krwi służy do wzbogacania krwi tlenem w płucach. Zaczyna się w prawej komorze, gdzie cała krew żylna wchodząca do prawego przedsionka przechodzi przez prawy otwór przedsionkowo-komorowy. Z prawej komory dochodzi pień płucny, który rozgałęzia się w płucach do tętnic, przechodząc do naczyń włosowatych. W sieciach naczyń włosowatych otaczających pęcherzyki płucne krew wydziela dwutlenek węgla iw zamian otrzymuje nowe źródło tlenu (oddychanie płucne). Utleniona krew znów staje się czerwona i staje się tętnicza. Wzbogacona w tlen krew tętnicza przepływa z naczyń włosowatych do żył, które zlewają się w cztery żyły płucne (po dwie z każdej strony) do lewego przedsionka serca. W lewym przedsionku kończy się mały (płucny) krąg krążenia krwi, a krew tętnicza wchodząca do przedsionka przechodzi przez lewy otwór przedsionkowo-komorowy do lewej komory, gdzie zaczyna się duży krąg krążenia krwi.

Duży (krążący) krąg krążenia krwi służy do dostarczania składników odżywczych i tlenu do wszystkich narządów i tkanek ciała. Zaczyna się w lewej komorze serca, z której wychodzi aorta, niosąc krew tętniczą. Krew tętnicza zawiera składniki odżywcze i tlen niezbędne do życia organizmu i ma jasny szkarłatny kolor. Aorta rozgałęzia się w tętnice, które docierają do wszystkich narządów i tkanek ciała i przechodzą w ich grubość do tętniczek i dalej do naczyń włosowatych. Kapilary z kolei łączą się w żyłki i dalej w żyły. Przez ścianę naczyń włosowatych zachodzi metabolizm i wymiana gazowa między krwią a tkankami ciała. Krew tętnicza przepływająca przez naczynia włosowate oddaje składniki odżywcze i tlen, aw zamian otrzymuje produkty przemiany materii i dwutlenek węgla (oddychanie tkanek). W rezultacie krew wchodząca do kanału żylnego jest uboga w tlen i bogata w dwutlenek węgla, a zatem ma ciemny kolor - krew żylną; przy krwawieniu kolor krwi może określić, które naczynie jest uszkodzone - tętnicę lub żyłę. Żyły łączą się w dwa duże pnie - górną i dolną żyłę główną, która wpływa do prawego przedsionka serca. Ta część serca kończy się dużym kręgiem krążenia (ciała). Oprócz wielkiego koła znajduje się trzeci (serce) krąg krążenia krwi służący samemu sercu. Zaczyna się od tętnic wieńcowych serca wychodzących z aorty, a kończy na żyłach serca. Te ostatnie łączą się z zatoką wieńcową, która wpływa do prawego przedsionka, a pozostałe żyły otwierają się bezpośrednio do jamy przedsionka.

Regionalne krążenie krwi. Ogólny układ krążenia z dużymi i małymi kręgami krążenia funkcjonuje inaczej w różnych obszarach i narządach ciała, w zależności od charakteru ich funkcji i potrzeb funkcjonalnych w tej chwili. Dlatego oprócz ogólnego krążenia krwi, lokalnego lub regionalnego (regio, łac. - region) wyróżnia się krążenie krwi. Odbywa się to przez naczynia główne i narządy, które mają własną specjalną strukturę w każdym narządzie (patrz wzorce naczyń wewnątrz organów)..

Aby zrozumieć regionalne krążenie krwi, ważna jest poprawna idea mikrokrążenia krwi..

Rozwój serca i naczyń krwionośnych

Figa. 200. Rozwój serca. a - rozwój zewnętrznej formy serca: trzy kolejne etapy; b - tworzenie przegrody serca: trzy kolejne etapy

Serce rozwija się z dwóch symetrycznych primordii, które następnie łączą się w jedną rurkę umieszczoną na szyi. Ze względu na szybki wzrost długości rurki tworzy pętlę w kształcie litery S. Pierwsze skurcze serca zaczynają się od bardzo wczesnego etapu rozwoju, kiedy tkanka mięśniowa jest ledwo wyczuwalna. W pętli serca w kształcie litery S wyróżnia się przednią część tętniczą lub komorową, która przechodzi w pień tętniczy, który jest podzielony na dwie pierwotne aorty i tylną żyłę lub przedsionek, do której przepływają żyły krezkowo-żylne, vv. omphalomesentericae. Na tym etapie serce jest jednopłciowe, jego podział na prawą i lewą połowę rozpoczyna się od utworzenia przegrody przedsionków. Rosnąc od góry do dołu, przegroda dzieli pierwotne przedsionek na dwa - lewy i prawy, tak że następnie napływy żyły głównej znajdują się po prawej stronie, a żyły płucne po lewej stronie. Przegroda przedsionkowa ma otwór pośrodku, otwór owalny, przez który płód odbiera część krwi z prawego przedsionka bezpośrednio w lewo. Komora jest również podzielona na dwie połowy za pomocą przegrody, która rośnie od dołu w kierunku przegrody przedsionkowej, nie dopełniając jednak całkowitego oddzielenia jam komór. Na zewnątrz, zgodnie z granicami przegrody komorowej, pojawiają się bruzdy, sulci interentriculares. Zakończenie tworzenia przegrody następuje po tym, jak truncus arteriosus z kolei zostaje podzielony przez przegrody czołowe na dwa pnie: aortę i pień płucny. Przegroda dzieląca pień tętniczy na dwa pnie, przechodząc dalej do jamy komorowej w kierunku przegrody komorowej opisanej powyżej i tworząc pars membranacea septi interentriculdre, uzupełnia oddzielenie jam komorowych od siebie (patrz ryc. 200).

Prawe przedsionek przylega początkowo do żyły zatokowej, która składa się z trzech par żył: przewodu Cuvier (przenosi krew z całego ciała zarodka), żyły witelinowej (przynosi krew z woreczka żółtkowego) i żyły pępowinowej (z łożyska). W piątym tygodniu otwór prowadzący od zatoki żylnej do atrium znacznie się rozszerza, tak że w końcu ściana staje się ścianą samego atrium. Lewy proces zatoki, wraz z przepływającym tu lewym przewodem Cuviera, jest zachowany i pozostaje jako zatokowy wieńcowy. Kiedy wchodzi do prawego przedsionka, zatok żylny ma dwie zastawki żylne, Valvulae venosae dextra et sinistra. Lewa zastawka znika, a od prawej rozwija się zastawka żylna dolna i rozwija się zastawka zatokowa. Jako anomalia rozwoju może pojawić się trzecie atrium, reprezentujące albo przedłużoną zatokę wieńcową, do której wpływają wszystkie żyły płucne, albo wydzieloną część prawego przedsionka (James, 1962).

Rozwój tętnic. Odzwierciedlając przejście w procesie filogenezy z koła skrzelowego krążenia krwi do płuc, u osoby podczas ontogenezy układane są najpierw tętnice skrzelowe, które następnie przekształcane są w tętnice krążenia płucnego i krążenia krwi w ciele (ryc. 201). W zarodku 3-tygodniowego rozwoju truncus arteriosus, opuszczając serce, powoduje powstanie dwóch pni tętniczych, zwanych aorty brzusznej (prawa i lewa). Aorta brzuszna idzie w górę, a następnie wraca do grzbietowej strony zarodka; tutaj, przechodząc wzdłuż boków cięciwy, idą już w dół i nazywają się aortą grzbietową. Aorta grzbietowa stopniowo zbliża się do siebie, aw środkowej części zarodka łączy się w jedną niesparowaną aortę opadającą. Gdy trzewne łuki rozwijają się na końcu głowy zarodka, w każdym z nich tworzy się łuk aorty skrzelowej lub tętnicy; te tętnice skrzelowe łączą aortę brzuszną i grzbietową z każdej strony. Zatem w łukach trzewnych (skrzelowych) aorta brzuszna (wstępująca) i grzbietowa (zstępująca) są połączone ze sobą za pomocą 6 par tętnic skrzelowych.

Figa. 201. Schemat różnicowania tętnic skrzelowych. 1 - potomkowie aorty; 2 - a. grzech podobojczykowy; 3 - aorty ascendens; 4 - truncus brachiocephalicus; 5 - a. subclavia dext.; w. carotis communis dext.; 7 - a. carotis int., 8 - a. carotis ext

W przyszłości część tętnic skrzelowych i część aorty grzbietowej, zwłaszcza prawa, są zmniejszone, a z pozostałych naczyń pierwotnych rozwijają się duże tętnice serca i główne, a mianowicie: pień tętniczy, jak wspomniano powyżej, dzieli przegrody czołowe na część brzuszną, z której tworzy się tułów płucny i grzbietowa zamieniająca się w aortę wstępującą. To wyjaśnia lokalizację aorty za pniem płucnym. Idąc wzdłuż przepływu krwi z centrum na obrzeża, należy zauważyć, że ostatnia para tętnic skrzelowych, które w oddychaniu ryb i płazów łączą się z płucami, zamienia się u ludzi w dwie tętnice płucne - prawą i lewą, gałęzie truncus pulmonalis. Co więcej, jeśli prawa szósta tętnica skrzelowa pozostaje tylko na małym odcinku proksymalnym, lewa pozostaje na całej długości, tworząc przewód tętniczy Botalli, który łączy pień płucny z końcem łuku aorty, co jest ważne dla krążenia płodu (patrz poniżej). Czwarta para tętnic skrzelowych jest zachowana po obu stronach, ale daje początek różnym naczyniom. Lewa czwarta tętnica skrzelowa wraz z lewą aortą brzuszną i częścią lewej aorty grzbietowej tworzą łuk aorty, łuk aorty.

Proksymalny odcinek prawej aorty brzusznej zamienia się w pień ramienno-głowowy, pień ramienno-ramienny, prawą czwartą tętnicę skrzelową - w początek prawej tętnicy podobojczykowej, która rozciąga się od nazwanego pnia, a. subclavia dextra. Lewa tętnica podobojczykowa rośnie od lewej aorty grzbietowej ogonowej do ostatniej tętnicy skrzelowej. Aorta grzbietowa w obszarze między trzecią i czwartą tętnicą skrzelową zostaje zatarta; ponadto prawa aorta grzbietowa jest również zatarta od miejsca zrzutu prawej tętnicy podobojczykowej do zlewu z lewą aortą grzbietową.

Obie aorty brzuszne w obszarze między czwartym a trzecim łukiem aorty są przekształcane we wspólne tętnice szyjne, aa. ponadto w gminach szyjnych z powodu powyższych przekształceń proksymalnej części aorty brzusznej prawa wspólna tętnica szyjna wystaje z pnia ramienno-głowowego, a lewa jest bezpośrednio z arcus aortae. W przyszłości aorta brzuszna zamienia się w zewnętrzną tętnicę szyjną, aa. carotides externae.

Trzecia para tętnic skrzelowych i aorty grzbietowej w segmencie od trzeciego do pierwszego łuku skrzelowego rozwija się w wewnętrzne tętnice szyjne, aa. carotides internae, co wyjaśnia, że ​​wewnętrzne tętnice szyjne dorosłego są bardziej boczne niż zewnętrzne. Druga para tętnic skrzelowych zamienia się w aa. językowe i gardłowe oraz pierwsza para - w tętnicach szczękowych, twarzy i skroniowych. Z naruszeniem normalnego przebiegu rozwoju powstają różne anomalie.

Z aorty grzbietowej powstaje szereg małych sparowanych naczyń, biegnących w kierunku grzbietowym po obu stronach rurki nerwowej. Ponieważ naczynia te rozciągają się w regularnych odstępach do kruchej tkanki mezenchymalnej znajdującej się między somitami, nazywane są grzbietowymi tętnicami segmentowymi. W szyi są one po obu stronach ciała wcześnie połączone szeregiem zespoleń, tworząc naczynia podłużne - tętnice kręgowe.

Na poziomie 6, 7 i 8 odcinków szyjnych segmentowych układane są nerki kończyn górnych. Jedna z tętnic, zwykle siódma, wrasta w kończynę górną i rośnie wraz z rozwojem ręki, tworząc dystalną tętnicę podobojczykową (jej bliższy odcinek rozwija się, jak już wskazano, po prawej stronie 4. tętnicy rozgałęzionej, po lewej rośnie z lewej aorty grzbietowej, z przez które stykają się 7. tętnice segmentowe). Następnie segmentalne odcinki szyjne zostają zatarte, w wyniku czego tętnice kręgowe okazują się odbiegać od podobojczykowej.

Tętnicze odcinki piersiowe i lędźwiowe powodują powstanie aa. intercostales posteriores et aa. lumbales.

Tętnice trzewne jamy brzusznej rozwijają się częściowo z aa. omphalomesentericae (krążenie krezkowe w witelinie) i część aorty.

Tętnice kończyn pierwotnie ułożono wzdłuż pni nerwowych w postaci pętli. Niektóre z tych pętli (wzdłuż n. Fernoralis) nabierają przewagi i rozwijają się w główne tętnice kończyn, podczas gdy inne (wzdłuż n. Medianus, n. Ischiadieus) pozostają towarzyszami nerwowymi.

Rozwój żył (ryc. 202). Na początku krążenia łożyskowego, gdy serce znajduje się w okolicy szyjnej i nie jest jeszcze podzielone na części żylne i tętnicze, układ żylny ma stosunkowo proste urządzenie. Duże żyły przechodzą wzdłuż ciała zarodka: w okolicy głowy i szyi - przednie żyły kardynalne (prawe i lewe), a w pozostałej części ciała - prawe i lewe żyły kardynalne tylne. Zbliżając się do żylnej zatoki serca, przednie i tylne żyły kardynalne z każdej strony łączą się, tworząc tak zwane kanały Cuviera (prawy i lewy), które, początkowo o ściśle poprzecznym przebiegu, wpływają do zatoki żylnej serca. Wraz ze sparowanymi żyłami kardynalnymi istnieje inny niesparowany pień żylny - pierwotna żyła główna gorsza, która również wpływa do zatoki żylnej w postaci nieznacznego naczynia. Zatem na tym etapie rozwoju do serca wpływają trzy pnie żylne: sparowany przewód Cuviera i niesparowana pierwotna żyła główna dolna.

Figa. 202. Rozwój przednich żył ssaków. a - etap rozwoju; b - żyły dorosłego zwierzęcia. 1 - w. azygos; 2 - zatokę wieńcową serca; 3, 4 - zewnętrzne i wewnętrzne żyły szyjne; 5 - w. hemiazygos; 6 - żyły biodrowe; 7 - żyła ramienno-głowowa; 8 - żyła główna tylna (dolna); 9 - tylna żyła kardynalna; 10 - żyła przednia (górna); 11 - lepsze żyły międzyżebrowe; 12 - nerka

Dalsze zmiany w lokalizacji pni żylnych związane są z przesunięciem serca z odcinka szyjnego w dół i podziałem jego części żylnej na prawe i lewe przedsionki. Ze względu na fakt, że po oddzieleniu serca oba kanały zamieniają się w prawy przedsionek, przepływ krwi w prawym kanale Cuvier jest w korzystniejszych warunkach. W związku z tym pojawia się zespolenie między prawą i lewą przednią żyłą kardynalną, przez którą krew przepływa z głowy do prawego kanału Cuviera. W wyniku tego lewy przewód Cuviers przestaje funkcjonować, jego ściany zapadają się i zostaje zatarty, z wyjątkiem niewielkiej części, która staje się zatoką wieńcową serca, zatoką wieńcową serca. Zespolenie między przednimi żyłami kardynalnymi stopniowo wzrasta, przekształcając się w żyłę brachiocephalica sinistra, a sama lewa przednia żyła kardynalna zostaje zatarta poniżej wyładowania zespolonego. Prawa przednia żyła kardynalna wchodzi w formację dwóch naczyń: część, która znajduje się nad zespoleniem, zamienia się w żyłę brachiocephalica dextra, a część - pod nią, wraz z prawym przewodem Cuviera, przekształcana jest w żyłę górną górną, pobierając w ten sposób krew z całej części czaszki ciała. Przy niedorozwoju opisanego zespolenia może dojść do nieprawidłowości rozwoju w postaci dwóch górnych żył głównych.

Tworzenie dolnej żyły głównej wiąże się z pojawieniem się zespoleń między tylnymi żyłami kardynalnymi. Jedna zespolenie zlokalizowane w okolicy biodrowej usuwa krew z lewej kończyny dolnej do prawej tylnej żyły głównej; w rezultacie zmniejsza się odcinek lewej żyły kardynalnej tylnej powyżej zespolenia, a samo zespolenie zamienia się w lewą wspólną żyłę biodrową. Prawa tylna żyła kardynalna w okolicy przed zespoleniem (która stała się lewą wspólną żyłą biodrową) wpada do prawej wspólnej żyły biodrowej i rozwija się do wtórnej dolnej żyły głównej od zlewu obu żył biodrowych do napływu żył nerkowych. Reszta wtórnej dolnej żyły głównej powstaje z niesparowanej pierwotnej dolnej żyły głównej, która wpada do serca, która łączy się z prawą gorszą żyłą główną w miejscu wlewu żyły nerkowej (występuje drugie zespolenie między żyłami kardynalnymi, które usuwa krew z lewej nerki). Tak więc ostatecznie uformowana żyła główna dolna składa się z 2 części: z prawej tylnej żyły głównej (przed wejściem żył nerkowych) i z pierwotnej żyły głównej dolnej (po napływie). Ponieważ krew jest pobierana przez dolną żyłę główną do serca z całej ogonowej połowy ciała, znaczenie tylnych żył głównych zmniejsza się, opóźniają się w rozwoju i zmieniają się w v. azygos (prawa tylna żyła kardynalna) i in. hemiazygos et hemiazygos accessoria (lewa tylna żyła kardynalna). V. hemiazygos wpada do v. azygos poprzez 3. zespolenie rozwijające się w odcinku piersiowym między byłymi tylnymi żyłami kardynalnymi.

Żyła wrotna powstaje w związku z konwersją żył żółtkowo-krezkowych, przez które krew z woreczka żółtkowego dostaje się do wątroby. Vv. omphalomesentericae w przestrzeni od infuzji żyły krezkowej do portalu wątroby do żyły wrotnej.

Kiedy powstaje krążenie łożyska (patrz ryc. 247), pojawiające się żyły pępowinowe pojawiają się w bezpośredniej komunikacji z żyłą wrotną, a mianowicie: lewa żyła pępowinowa otwiera się na lewą gałąź żyły wrotnej i tym samym przenosi krew z łożyska do wątroby, a prawa żyła pępowinowa jest zatarta. Część krwi przechodzi jednak oprócz wątroby przez zespolenie między lewą gałęzią żyły wrotnej a końcowym segmentem prawej żyły wątrobowej. Ta uprzednio utworzona zespolenie, wraz ze wzrostem zarodka, aw konsekwencji wzrostem krwi przechodzącej przez żyłę pępowinową, znacznie się rozszerza i zmienia się w przewód żylny (Arantii). Po urodzeniu zostaje zatarty w ligamentum venosum (Arantii).

Serce

Serce, cor, jest wydrążonym narządem mięśniowym, który pobiera krew z pni żylnych, które wpływają do niego i kieruje krew do układu tętniczego. Jama serca jest podzielona na 4 komory: 2 przedsionki i 2 komory. Lewe przedsionek i lewa komora razem tworzą lewe lub tętnicze serce dzięki właściwości zawartej w nim krwi; prawy przedsionek i prawa komora tworzą prawe lub żylne serce. Zmniejszenie ścian komór serca nazywa się skurczem, ich relaksacja - rozkurcz.

Serce ma kształt nieco spłaszczonego stożka. Wyróżnia górną, górną, dolną, dolną, dolną i dolną powierzchnię oraz dwie krawędzie - prawą i lewą, oddzielając te powierzchnie.

Zaokrąglony wierzchołek serca, apex cordis, jest skierowany w dół, do przodu i na lewo, osiągając piąte miejsce międzyżebrowe w odległości 8-9 cm na lewo od linii środkowej; wierzchołek serca powstaje całkowicie z powodu lewej komory (ryc. 203). Podstawa, podstawa cordis, jest skierowana do góry, do tyłu i po prawej stronie. Tworzą go przedsionki, a z przodu aorta i tułów płucny. W prawym górnym rogu czworokąta utworzonego przez przedsionki znajduje się miejsce wejścia żyły głównej górnej, w dolnej - żyły głównej dolnej; teraz po lewej stronie są miejsca wejścia dwóch prawych żył płucnych, na lewej krawędzi - podstawa dwóch lewych żył płucnych.

Figa. 203. Serce (widok z przodu). 1 - trtmcus brachiocephalicus; 2 - w. cava sup.; 3 - aorty ascendens; 4 - a. coronaria dextra; 5 - auricula dextra; 6 - dext atrium; 7 - ventriculus dext.; 8 - szczyt serca; 9 - ramus interentricularis a. grzech wieńcowy; 10 - bruzdy międzykomorowe przednie; 11 - auricula sin; 12 - w. pulmonale; 13 - truncus pulmonalis; 14 - arcus aortae; 15 - a. grzech podobojczykowy; 16 - a. carotis communis sin

Powierzchnia przednio-tylna, czyli mostkowo-móżdżkowa, powierzchnia serca zanika, mostek zwrócony jest do przodu, do góry i na lewo i leży za ciałem mostka i żebrami chrzęstnymi od III do VI. Bruzda wieńcowa, bruzda rogowa, która biegnie poprzecznie do osi podłużnej serca i oddziela przedsionki od komór serca, serce jest podzielone na górną część utworzoną przez przedsionki i większą, dolną część utworzoną przez komory. Przedni podłużny bruzda biegnący wzdłuż zanikającego mostka, bruzda interentricularis przednia, biegnie wzdłuż granicy między komorami, przy czym prawa komora stanowi większą część przedniej powierzchni, lewa komora jest mniejsza.

Dolna lub przepona, zanikająca przepona, przylega do przepony, do jej centrum ścięgna. Boczny wzdłużny rowek, sulcus interentricularis posterior, który oddziela powierzchnię lewej komory (dużą) od powierzchni prawej (mniejszej), przechodzi wzdłuż niej. Przednie i tylne rowki międzykomorowe serca z dolnymi końcami łączą się ze sobą i tworzą, na prawej krawędzi serca, bezpośrednio na prawo od wierzchołka serca, wycięcie, incisura dpicis cordis. Krawędzie serca, prawe i lewe, o nierównej konfiguracji: prawa jest ostrzejsza; lewa krawędź jest zaokrąglona, ​​bardziej tępa, ze względu na większą grubość ścianki lewej komory. Uważa się, że serce ma taką samą wielkość jak pięść odpowiedniej osoby. Jego średnie wymiary: 12–13 cm długości, największa średnica 9–10,5 cm, rozmiar przednio-tylny 6–7 cm. Waga męskiego serca wynosi średnio 300 g (1 /₂₁₅ masa ciała), kobiety - 220 g 1 /₂₅₀ masy ciała).

Kamery serca

Figa. 204. Otwarte ludzkie serce (tr. Pulmonalis jest odwrócone). 1 - superior vena cava (w. Cava superior); 2 - prawa komora serca (ventriculus cordis dexter); 3 - tułów płucny (tr. Pulmonalis); 4 - żyły płucne (w. Pulmonales); 5 - lewa komora serca (ventriculus cordis sinister); 6 - gałęzie łuku aorty

Przedsionki to komory, które otrzymują krew, podczas gdy komory, wręcz przeciwnie, wyrzucają krew z serca do tętnic. Prawa i lewa przedsionki są oddzielone od siebie przegrodą, a także prawa i lewa komora. Przeciwnie, między prawym przedsionkiem a prawą komorą znajduje się komunikat w postaci prawej jamy ustnej przedsionkowo-komorowej, ostium przedsionkowo-komorowej; między lewym przedsionkiem a lewą komorą - ostium przedsionkowo-komorowe. Przez te otwory krew podczas skurczu przedsionka jest wysyłana z wnęk tego ostatniego w jamie komorowej.

Prawe przedsionek, atrium dextrum, ma kształt sześcianu. Z tyłu, v. cava superior i down v. cava gorszej, do przodu przedsionek przechodzi do procesu pustego - prawego ucha, auricula dextra. Prawe i lewe uszy pokrywają podstawę aorty i pnia płucnego. Przegroda między przedsionkami, septum inter atriale, jest skośna, od przedniej ściany biegnie w tył i w prawo, tak że prawe przedsionek znajduje się po prawej i przedniej stronie, a po lewej - po lewej i z tyłu. Wewnętrzna powierzchnia prawego przedsionka jest gładka, z wyjątkiem niewielkiego obszaru z przodu i wewnętrznej powierzchni ucha, gdzie widocznych jest wiele pionowych grzbietów z umiejscowionych tu mięśni grzbietu, musculi pectindti. Na górze musculi pectinati kończą się przegrzebkiem, crista terminalis, który na zewnętrznej powierzchni atrium odpowiada sulcus termindlis. Ta bruzda wskazuje na połączenie pierwotnej zatoki żylnej z atrium zarodka. Na przegrodzie oddzielającej prawe przedsionek od lewej znajduje się owalna depresja - fossa ovalis, która jest ograniczona od góry i z przodu krawędzią - limbus fossae ovalis. Ta depresja jest pozostałą częścią otworu - owalnego otworu, przez który przedsionki w okresie wewnątrzmacicznym komunikują się ze sobą. W 1 /₃₎ przypadki otworu owalnego trwają do końca życia, w wyniku czego możliwe jest okresowe mieszanie krwi tętniczej i żylnej, jeśli skurcz przegrody przedsionkowej go nie zamyka (ryc. 205). Pomiędzy otworami górnej i dolnej żyły głównej na ścianie tylnej zauważalne jest niewielkie podniesienie, tuberculum intervenosum, za górną fossae ovalis. Uważa się, że kieruje przepływ krwi z żyły głównej górnej do dekstrum przedsionkowo-komorowego ostium.

Od dołu dołka v. cava gorsza od rąbka fossae ovalis rozciąga fałd w kształcie półksiężyca o zmiennej wielkości - vdlvula venae cdvae inferioris. Ma to ogromne znaczenie w zarodku, kierując krew z dolnej żyły głównej przez owalny otwór do lewego przedsionka. Poniżej tej klapy, między otworami v. Cavae Inf. i ostium atrioventriculare ciextr. sinus corondrius cordis wpada do prawego przedsionka, zbierając krew z żył serca, a ponadto małe żyły serca niezależnie wpływają do prawego przedsionka. Ich małe dziury, foramina vendrum minimdrum, są rozrzucone na powierzchni ścian atrium. W pobliżu otworu zatoki żylnej znajduje się niewielki fałd wsierdzia, vdlvula sinus corondrii. W dolnym przednim przedsionku szeroki otwór prawej komory przedsionkowej, ostium atrioventriculare dextrum, prowadzi do jamy prawej komory.

Lewe przedsionek, atrium sinistrum, sąsiaduje z tylną zstępującą aortą i przełykiem. Z każdej strony wpływają do niego dwie żyły płucne; lewe ucho, auricula sinistra, wystaje do przodu, otaczając lewą stronę pnia aorty i pnia płucnego. W uchu znajdują się musculi pectinati. W dolnej części przedniej lewy otwór przedsionkowo-komorowy, ostium atrioventriculare sinistrum, owalny kształt prowadzi do jamy lewej komory. Prawa komora, ventriculus dexter, ma kształt trójkątnej piramidy, której podstawa, skierowana do góry, jest zajęta przez prawe przedsionek, z wyjątkiem lewego górnego rogu, w którym pień płucny, pień płucny, opuszcza prawą komorę. Jama komorowa jest podzielona na dwie części: najbliższą sekcji ostium atrioventriculare, korpus i część przednio-tylną najbliższą ostium trunci pulmonalis - stożek tętniczy, który przechodzi do tułowia płucnego (patrz ryc. 205).

Figa. 205. Prawe przedsionek i prawa komora (otwarte). 1 - w. cava sup.; 2, 3 - aa. pulmonales sinistra (3) i dextra (2); 4 - aorty ascendens; 5 - auricula dext.; 6 - truncus pulmonalis; 7 - zawory tr. płucne; 8 - przegroda międzykomorowa; 9 - valva tricuspidalis; 10 - musculus papillaris; 11 - ściana prawej komory; 12 - sulcus coronarius; 13 - zastawka zatoki wieńcowej; 14 - w. cava inf.; 15 - tossa ovalis; 16 - septum interatriale; 17. - w. pulmonales dext

Ostium atrioventriculare dextrum, prowadzące z jamy prawego przedsionka do jamy prawej komory, jest wyposażone w zastawkę trójdzielną Valva atrioventricularis dextras. v. tricuspidalis, który nie pozwala na powrót krwi podczas skurczu komorowego do przedsionka; krew trafia do pnia płucnego. Trzy klapy zastawki są oznaczone w ich miejscu jako cuspis przedni, cuspis tylny i cuspis septalis. Wolne krawędzie skrzydła są zwrócone w stronę komory. Cienkie włókna ścięgien, struny ścięgna, które swoimi przeciwnymi końcami są przymocowane do końców mięśni brodawkowych, muskulijne papilldres, są do nich przymocowane. Mięśnie brodawkowe reprezentują stożkowe podniesienie mięśni, ich wierzchołki wystają do wnęki komory, a podstawy przechodzą w jej ściany. W prawej komorze są zwykle trzy mięśnie brodawkowe; przód, największy pod względem wielkości, powoduje nitki ścięgien na przednich i tylnych guzkach zastawki trójdzielnej, tył, mniejszy, wysyła nitki ścięgien na grzbiet i przegrody przegrody, a na koniec m. papillaris septalis, nie zawsze obecny mięsień, daje włókna ścięgien zwykle w przedniej części guzka. W przypadku jego braku nici powstają bezpośrednio ze ściany komory *. W obszarze stożka tętniczego ściana prawej komory jest gładka, wzdłuż reszty długości belki mięśniowe wystają do wewnątrz, imbeculae cdrneae.

* (Mięśnie brodawkowe mogą być pojedyncze i wielokrotne; duże i małe, jakby dodatkowe (B.V. Ognev, A. Shushina, 1954).)

Krew z prawej komory dostaje się do pnia płucnego przez otwór, ostium trunci pulmonalis, wyposażony w zastawkę, valva * trunci pulmonalis, która zapobiega powrotowi krwi z pnia płucnego z powrotem do prawej komory podczas rozkurczu. Zawór składa się z trzech zaworów półksiężycowych, zwanych zaworami półksiężycowymi. Jeden z nich jest przymocowany do przedniej jednej trzeciej obwodu pnia płucnego (Valvula semilunaris przednia), a dwa do tylnej (Valvulae semilunares dextra et sinistra). Na wewnętrznej wolnej krawędzi każdej zastawki znajduje się mały guzek w środku, guzek zastawki półksiężycowatej, po bokach guzka cienkie brzeżne segmenty zastawki nazywane są półksiężycami zastawki półksiężycowatej. Guzki przyczyniają się do bardziej szczelnego zamykania zaworu.

* (Zgodnie z nomenklaturą anatomiczną Paryża (PNA) termin „valva” jest stosowany w odniesieniu do zastawki jako całości (na przykład krętniczo-kątniczy, szaleńczy itp.), A termin „zastawka” w odniesieniu do poszczególnych zaworów i klap.)

Lewa komora, ventrfculus sinister, ma kształt stożka, którego ściany są 2-3 razy grubsze niż ściany prawej komory (10-15 mm w porównaniu z 5-8 mm). Ta różnica występuje z powodu warstwy mięśniowej i wiąże się z dużą ilością pracy wykonanej przez lewą komorę (duże koło krążenia krwi) w porównaniu z prawą (małe kółko). Grubość ścianek przedsionków, odpowiednio, ich funkcji jest jeszcze mniej znacząca (2-3 mm). Otwór prowadzący z jamy lewego przedsionka do lewej komory, ostium atrioventriculare sinistrum, owalny, jest wyposażony w zastawkę dwupłatkową, Valva atrioventricularis sinistra (mitralis). s. bicuspidalis, z których dwa guzki są mniejsze po lewej i z tyłu (guzek tylny), większe po prawej i przedniej (guzek przedni). Wolne krawędzie skrzydła są zwrócone w kierunku wnęki komorowej, do których przymocowane są cięciwy ścięgien *. Musculi papillaris są obecne w lewej komorze, w tym dwie - przednia i tylna; każdy mięsień brodawkowy daje włókna ścięgien zarówno jednej, jak i drugiej zastawki zastawki mitralnej. Otwór aorty nazywa się ostium aortae, a najbliższy odcinek komorowy nazywa się conus arteriosus.

* (Opisane przypadki braku zastawki mitralnej (Clemant, 1962).)

Zastawka aorty, Valva aortae, ma taką samą strukturę jak zastawka płucna. Jeden z zastawek, zastawka półksiężyca tylnego, zajmuje tylną jedną trzecią obwodu aorty; pozostałe dwa, Valvulae semilunares dextra et sinistra - prawa i lewa strona dziury. Guzki na ich wolnych krawędziach, noduli valvularumsemilunariurn aortae, są bardziej wyraźne niż na zastawkach pnia płucnego; istnieją również Lunulae valvularum semilunarium aortae.

Podział między komorami, przegrody międzykomorowej, reprezentowany jest głównie przez tkankę mięśniową, pars muscularis, z wyjątkiem górnej części, w której jest tylko tkanka włóknista, pokryta z obu stron przez wsierdzie, pars membranacea. Pars membranacea odpowiada miejscu niepełnego rozwoju przegrody międzykomorowej zwierząt. W tym miejscu osoba często ma anomalie w postaci wad w przegrodzie.

Struktura ścian serca

Ściany serca składają się z 3 warstw: wewnętrznej - wsierdzia, środkowej - mięśnia sercowego i zewnętrznej - nasierdzia, które jest trzewnym liściem worka osierdziowego, osierdzia.

Grubość ścian serca tworzy głównie warstwa środkowa, mięsień sercowy, mięsień sercowy, składający się z tkanki mięśniowej. Zewnętrzna warstwa, nasierdzie, reprezentuje trzewny liść surowiczego osierdzia. Wewnętrzny liść, wsierdzie, wsierdzie, wyściela jamę serca.

Mięsień sercowy, mięsień sercowy lub tkanka mięśniowa serca, chociaż ma poprzeczne prążkowanie, ale różni się od mięśnia szkieletowego tym, że nie składa się z oddzielnych wiązek, ale jest siecią włókien połączonych ze środkowym układem jąder. W muskulaturze serca wyróżnia się dwa działy: warstwy mięśniowe przedsionka i warstwy mięśniowe komór. Włókna obu zaczynają się od dwóch pierścieni włóknistych - dnuli fibrosi, z których jedno otacza ostium atrioventriculare dextrum, a drugie - ostium atrioventriculare sinistrum. Ponieważ włókna jednego działu z reguły nie przenikają do włókien innego, rezultatem jest możliwość zwężenia przedsionków oddzielnie od komór. W przedsionkach rozróżnia się powierzchowne i głębokie warstwy mięśniowe: powierzchowna składa się z włókien okrągłych lub poprzecznych, głęboka składa się z włókien podłużnych, które na swoich końcach zaczynają się od włóknistych pierścieni i pętli wokół atrium. Na obwodzie dużych pni żylnych, które wpływają do przedsionków, pokrywają je okrągłe włókna, jak zwieracze. Włókna warstwy powierzchniowej pokrywają oba przedsionki, głębokość należy osobno do każdego przedsionka.

Mięśnie komór są jeszcze bardziej złożone. Można w nim wyróżnić trzy warstwy: cienka warstwa powierzchniowa składa się z podłużnych włókien, które zaczynają się od prawego włóknistego pierścienia i idą ukośnie w dół, przechodząc do lewej komory; na szczycie serca tworzą zawinięcie, wir wirowy, zaginając się tutaj w kształcie pętli i tworząc wewnętrzną warstwę podłużną, której włókna są przymocowane do włóknistych pierścieni górnymi końcami. Włókna warstwy środkowej znajdujące się między podłużną zewnętrzną i wewnętrzną podążają mniej więcej kołowo i w przeciwieństwie do warstwy powierzchniowej nie przechodzą z jednej komory do drugiej, ale są niezależne dla każdej komory osobno (ryc. 206, 207).

Figa. 206. Pierścienie włókniste (anuli fibrosi). Przekrój usunięto przedsionki; pień płucny i aorta są odcinane u korzenia; widoczne są zastawki trójdzielne i dwudzielne oraz zastawki półksiężycowe aorty i tułowia płucnego; mięśnie komór są częściowo przygotowane. 1 - zastawka semilunaris przednia tr. płucne; 2 - Valvula semilunaris dextra tr. płucne; 3 - Valvula semilunaris sinistra tr. płucne; 4 - conus arteriosus; 5 - Valvula semilunaris dextra aortae; 6 - Valvula semilunaris sinistra aortae; 7 - Valvula semilunaris posterior aortae; 8 - a. coronaria dextra; 9 - ventriculus dexter; 10 - ventriculus sinister; 11 - cuspis septalis; 12 - cuspis przedni; 13 - cuspis posterior; 14 - anulus fibrosus; 15 - w. cordis magna; 16 - prawy włóknisty trójkąt; 17 - lewy włóknisty trójkąt; 18 - anulus fibrosus sinister; 19 - cuspis przedni; 20 - cuspis z tyłu

Figa. 207. Struktura mięśnia sercowego to lewa komora (wzdłuż Kish - Szentagothai). 1 - powierzchniowa (podłużna) warstwa mięśnia sercowego; 2 - wewnętrzna (podłużna) warstwa mięśnia sercowego; 3 - wir wirowy; 4 - cuspis valvae bicuspidalis; 5 - struny ścięgna; 6 - okrągła (środkowa) warstwa mięśnia sercowego; 7 - m. papillaris

Ważną rolę w rytmicznej pracy serca i koordynacji muskulatury poszczególnych komór serca odgrywa tak zwany układ przewodzenia serca. Chociaż mięśnie przedsionków są oddzielone od mięśni komór przez pierścienie włókniste, istnieje jednak połączenie między nimi poprzez układ przewodzący, który jest złożoną formacją nerwowo-mięśniową. Włókna mięśniowe, które składają się na jego skład (włókna Purkinjego) mają specjalną strukturę: są ubogie w miofibryle i bogate w sarkoplazmy, a zatem lżejsze. Czasami są widoczne gołym okiem w postaci jasnych sznurków i reprezentują mniej zróżnicowaną część oryginalnego syncytium, chociaż są one większe niż zwykłe włókna mięśniowe serca. W systemie przewodzącym rozróżnia się węzły i wiązki (ryc. 208).

Figa. 208. Schemat systemu przewodzenia ludzkiego serca. 1 - węzeł zatokowy; 2 - węzeł przedsionkowo-komorowy; 3 - pakiet Jego; 4 - nogi wiązki Jego; 5 - sieć włókien Purkinjego; 6 - wyższa żyła główna; 7 - zatok wieńcowych; 8 - dolna żyła główna; 9 - podział między komorami; 10 - prawa komora; 11 - lewa komora; 12 - prawe przedsionek; 13 - lewe przedsionek; 14 - zastawki przedsionkowo-komorowe

1. Wiązka przedsionkowo-komorowa, fasciculus atrioventriculdris, zaczyna się od pogrubienia guzka przedsionkowo-komorowego (węzeł Ashof-Tavara) znajdującego się w ścianie prawego przedsionka, w pobliżu zastawki trójdzielnej cuspis septalis. Włókna węzła, bezpośrednio połączone z mięśniami przedsionka, przechodzą do przegrody między komorami w postaci wiązki Hisa (zauważonej nieco wcześniej przez Kenta). W przegrodzie komorowej wiązka Jego jest podzielona na dwie nogi - cms dextrum i sinistrum, które wchodzą w ściany tych samych komór i rozgałęziają się pod wsierdzie w ich mięśniach. Pęczek przedsionkowo-komorowy jest bardzo ważny dla pracy serca, ponieważ fala skurczu z przedsionków do komór jest przenoszona wzdłuż niego, dzięki czemu regulacja rytmu skurczowego - przedsionków i komór.

2. Węzeł zatokowy, nodus sinuatridlis lub wiązka sinusoidalna Kis-Flaka znajduje się w prawej części przedsionkowej ściany odpowiadającej zimnokrwistej zatoce żylnej (w bruzdzie końcowej, między górną żyłą główną a prawym uchem). Jest to związane z mięśniami przedsionka i jest ważne dla ich rytmicznego skurczu..

Dlatego przedsionki są połączone wiązką zatokową, a przedsionki i komory połączone są przez przedsionkowo-komorowy. Zwykle podrażnienie z prawego przedsionka jest przenoszone z węzła zatokowego do przedsionkowo-komorowego, a od niego przez wiązkę His do obu komór.

Nasierdzie, nasierdzie, pokrywa zewnętrzną część mięśnia sercowego i jest regularną surowiczą błoną, wyłożoną na wolnej powierzchni mezotelium.

Endokardium, endokardium, wykłada wewnętrzną powierzchnię jam serca. To z kolei składa się z warstwy tkanki łącznej z dużą liczbą elastycznych włókien i komórek mięśni gładkich, kolejnej zewnętrznej warstwy tkanki łącznej z domieszką elastycznych włókien znajdujących się na zewnątrz i wewnętrznej warstwy śródbłonka, która odróżnia wsierdzie od nasierdzia. Endokardium w swoim pochodzeniu odpowiada ściance naczyniowej, a jego wymienione warstwy odpowiadają 3 błonom naczyń (S. I. Schelkunov). Wszystkie zastawki serca reprezentują fałdy (duplikaty) wsierdzia.

Opisane cechy struktury serca określają cechy jego naczyń, które tworzą jakby oddzielne koło krążenia krwi - serce (trzecie koło).

Tętnice serca (ryc. 209, 210) - aa. coronariae dextra et sinistra, tętnice wieńcowe, prawe i lewe, zaczynają się od aorty guzowatej poniżej górnych krawędzi zastawek księżycowych. Dlatego podczas skurczu wejście do tętnic wieńcowych jest pokryte zastawkami, a same tętnice są ściskane przez skurczony mięsień serca. W rezultacie podczas skurczu zmniejsza się dopływ krwi do serca; krew dostaje się do tętnic wieńcowych podczas rozkurczu, gdy otwory wlotowe tych tętnic, znajdujące się przy ujściu aorty, nie są zamykane przez zastawki księżycowe.

Figa. 209. Przednia powierzchnia serca. Naczynia krwionośne. 1 - w. cava przełożony; 2 - aorty ascendens; 3 - truncus brachiocephalicus; 4 - a. carotis communis sinistra; 5 - a. subclavia sinistra; 6 - arcus aortae; 7 - w. grzech płucny; 8 - atrium sinistrum; 9 - a. coronaria sinistra; 10 - auricula sinistra; 11 - w. cordis magna; 12 - ventriculus sinister; 13 - potomkowie aorty; 14 - w. gorszy cava; 15 - w. hepaticae dextra et sinistrae; 16 - ventriculus dexter; 17 - wyciąg atrium; 18 - a. coronaria dextra; 19 - auricula dextra; 20 - conus arteriosus

Figa. 210. Tylna powierzchnia serca. Naczynia krwionośne. 1 - a. subclavia sinistra; 2 - a. carotis communis sinistra; 3 - truncus brachiocephalicus; 4 - w. azygos; 5 - w. cava przełożony; 6 - a. pulmonalis dextra; 7 - w. pulmonales dextrae; 8 - wyciąg atrium; 9 - w. gorszy cava; 10 - w. Cordis Parva; 11 - a. coronaria dextra; 12 - ramus interentricularis z tyłu; 13 - w. media cordis; 14 - ventriculus sin; 15 - koronar zatokowy; 16 - w. cordis magna; 17 - w. pulmonales sinistrae; 18 - a. pulmonalis sinistra; 19 - lig. arteriosum (Botalii); 20 - arcus aortae

Prawa tętnica wieńcowa, a. coronaria dextra, odpowiednio opuszcza aortę prawej płata księżycowego i leży między aortą a uchem prawego przedsionka, na zewnątrz którego pochyla się wokół prawej krawędzi serca wzdłuż rowka wieńcowego i przechodzi na jego tylną powierzchnię. Tutaj przechodzi do gałęzi międzykomorowej r. interentricularis posterior. Ten ostatni schodzi wzdłuż tylnej bruzdy międzykomorowej do wierzchołka serca, gdzie łączy się z odgałęzieniem lewej tętnicy wieńcowej.

Gałęzie prawej tętnicy wieńcowej unaczyniają: prawy przedsionek, część przedniej i całej tylnej ściany prawej komory, niewielka część tylnej ściany lewej komory, przegrody przedsionkowej, tylnej trzeciej przegrody międzykomorowej, mięśni brodawkowych prawej komory i mięśnia brodawkowatego lewej komory.

Lewa tętnica wieńcowa, a. coronaria sinistra, pozostawiając aortę na lewym płatku księżycowym, leży również w bruzdzie wieńcowej przed lewym przedsionkiem. Między pniem płucnym a lewym uchem daje dwie gałęzie: cieńszą - przednią, międzykomorową, ramus interentriculdris przednią i większą - lewą, otoczkę, ramus obwodowy.

Pierwszy schodzi wzdłuż przedniej bruzdy międzykomorowej do wierzchołka serca, gdzie łączy się z odgałęzieniem prawej tętnicy wieńcowej, jak wspomniano powyżej. Drugi, kontynuujący główny pień lewej tętnicy wieńcowej, pochyla się wokół serca wzdłuż bruzdy wieńcowej po lewej stronie, a także łączy się z prawą tętnicą wieńcową. W rezultacie pierścień tętniczy powstaje wzdłuż całej bruzdy wieńcowej, znajdującej się w płaszczyźnie poziomej, z której gałęzie rozciągają się do serca prostopadle. Pierścień jest funkcjonalnym urządzeniem do pobocznego krążenia serca. Gałęzie lewej tętnicy wieńcowej unaczyniają lewy przedsionek, cały przód i większość tylnej ściany lewej komory, część przedniej ściany prawej komory, przednia 2 /₃₎ przegroda komorowa i przedni mięsień brodawkowaty lewej komory.

Istnieją różne opcje rozwoju tętnic wieńcowych, w wyniku czego istnieją różne stosunki puli dopływu krwi. Z tego punktu widzenia wyróżnia się trzy formy dopływu krwi do serca: jednolite z tym samym rozwojem obu tętnic wieńcowych, lewą i prawą ścianą (P. A. Sokolov). Oprócz tętnic wieńcowych odpowiednie są tętnice „dodatkowe” z tętnic oskrzelowych (N. P. Bisenkov), z dolnej powierzchni łuku aorty w pobliżu więzadła tętniczego, które należy wziąć pod uwagę, aby nie uszkodzić ich podczas operacji na płucach i przełyku, a tym samym nie wpływać na ukrwienie kiery.

Tętnice wewnątrzorganiczne serca (według R. A. Bardiny) (ryc. 211, 212): tętnice przedsionkowe (aa, przedsionki) i ich uszy (aa. Auriculares), tętnice komorowe odchodzą od pni tętnic wieńcowych i ich dużych gałęzi, odpowiednio 4 komory serca (aa. ventriculares), tętnice przegrody między nimi (aa. septi anterior et posterior). Wnikając w grubość mięśnia sercowego, rozgałęziają się zgodnie z liczbą, umiejscowieniem i ułożeniem jego warstw: najpierw w warstwie zewnętrznej, następnie w środku (w komorach) i wreszcie w wewnętrznej, po czym wnikają w mięśnie brodawkowe (aa. Papillery), a nawet do przedsionkowo-komorowej zawory Tętnice domięśniowe w każdej warstwie podążają za wiązkami mięśni i zespoleniem we wszystkich warstwach i częściach serca.

Figa. 211. Tętnice wewnątrzorganiczne serca (radiografia; według R. A. Bardiny)

Figa. 212. Tętnice mięśnia sercowego (radiogramy; według R. A. Bardiny). 1 - wewnętrzna podłużna warstwa prawej komory; 2 - środkowa warstwa; 3 - warstwa zewnętrzna; 4 - górny; 5 - mięsień brodawkowy; 6 - obszar owalnego okna; 7 - mięśnie grzebienia

Niektóre z tych tętnic mają wysoko rozwiniętą warstwę mięśni gładkich w ścianie, podczas której zmniejszenie następuje całkowite zamknięcie światła naczynia, dlatego tętnice te nazywane są „zamykaniem i”. Chwilowy skurcz „zamykających się” tętnic może prowadzić do ustania dopływu krwi do tego obszaru mięśnia sercowego i spowodować zawał mięśnia sercowego. Opisano przypadek dodatkowej tętnicy wieńcowej serca, odchodzącej od truncus pulmonalis (J. Chinn a. M. Chinn, 1963).

Żyły serca nie otwierają się do żyły głównej, lecz bezpośrednio do jamy serca.

Żyły domięśniowe znajdują się we wszystkich warstwach mięśnia sercowego i, towarzysząc tętnicom, odpowiadają przebiegowi wiązek mięśniowych. Małym tętnicom (do 3. rzędu) towarzyszą podwójne żyły, duże - pojedyncze (R. A. Bardina). Odpływ żylny zachodzi na trzy sposoby: 1) do zatoki wieńcowej, 2) do przednich żył serca i 3) do małych żył (Tebesia-Viessen), które przepływają bezpośrednio do prawego serca. W prawej połowie serca żyły te są bardziej niż w lewej, a zatem żyły wieńcowe są bardziej rozwinięte po lewej.

Przewaga żył Tebesia w ścianach prawej komory z niewielkim odpływem przez układ zatok wieńcowych wskazuje, że odgrywają one ważną rolę w redystrybucji krwi żylnej w okolicy serca (T.V. Zolotareva).

1. Żyły układu zatok wieńcowych, sinus coronarius cordis. Jest to pozostała część lewego kanału Cuviera i leży w tylnej części wieńcowej bruzdy serca między lewym przedsionkiem a lewą komorą. Prawym, grubszym końcem przepływa do prawego przedsionka w pobliżu przegrody między komorami, między zastawką dolnej żyły głównej a przegrodem przedsionkowym. Do zatoki wieńcowej wpływają następujące żyły: a) v. cordis magna, zaczynając od wierzchołka serca, unosi się wzdłuż przedniego rowka międzykomorowego serca, skręca w lewo i, okrążając lewą stronę serca, przechodzi w koronarię zatok; b) v. posterior ventriculi sinistri - jeden lub więcej pni żylnych na tylnej powierzchni lewej komory, wpływających do zatoki wieńcowej lub v. cordis magna; c) v. obliqua atrii sinistri - mała gałąź znajdująca się na tylnej powierzchni lewego przedsionka (pozostała część zarodkowa v. cava superior sinistra); zaczyna się w fałdzie osierdzia, obejmując sznur tkanki łącznej, Plica venae cavae sinistrae, reprezentując również pozostałą część lewej żyły głównej; d) v. cordis media leży w bocznym międzykomorowym rowku serca i po dotarciu do rowka poprzecznego wpada do koronarusa zatokowego; e) v. cordis parva - cienka gałąź znajdująca się w prawej połowie poprzecznego rowka serca i zwykle wpada do v. media cordis, gdzie ta żyła dociera do rowka poprzecznego.

2. Przednie żyły serca, w. cordis anteriores. - małe żyły znajdujące się na przedniej powierzchni prawej komory i płyną bezpośrednio do jamy prawego przedsionka.

3. Małe żyły serca, w. cordis minimae, - bardzo małe pnie żylne, które nie pojawiają się na powierzchni serca, ale zebrane z naczyń włosowatych, przepływają bezpośrednio do jam przedsionków i komór.

W sercu znajdują się 3 sieci naczyń limfatycznych: pod wsierdzie, w mięśniu sercowym i pod nasierdzie. Wśród naczyń wyładowczych powstają dwa główne kolektory limfatyczne serca. Prawy kolektor występuje na początku tylnej bruzdy międzykomorowej; pobiera limfę z prawej komory i przedsionka i dociera do lewego górnego przedniego węzła śródpiersia leżącego na łuku aorty w pobliżu początku lewej wspólnej tętnicy szyjnej.

Lewy kolektor powstaje w bruzdzie wieńcowej na lewej krawędzi tułowia płucnego, gdzie przyjmuje naczynia niosące limfę z lewego przedsionka, lewej komory i częściowo z przedniej powierzchni prawej komory; następnie idzie do tchawiczo-oskrzelowych lub tchawiczych węzłów lub węzłów korzenia lewego płuca.

Oba kolektory wpływają do węzłów przedniego śródpiersia, do lewego węzła tchawiczego lub tchawiczo-oskrzelowego.

Nerwy, które zapewniają unerwienie mięśnia sercowego, który ma specjalną strukturę i funkcję, są złożone i tworzą liczne sploty. Cały układ nerwowy składa się z: 1) odpowiednich pni, 2) splotów w sercu i 3) związanych ze splotem pól węzłowych.

Funkcjonalnie nerwy serca dzielą się na 4 typy (I.P. Pavlov): zwalnianie i przyspieszanie, osłabianie i wzmacnianie. Morfologicznie nerwy te składają się z n. Vagus i tr. sympathicus. Nerwy współczulne (głównie włókna pozwojowe) rozciągają się od trzech górnych odcinków szyjnych i pięciu górnych współczulnych węzłów piersiowych: n. cardiacus cervicalis superior - od zwoju szyjki macicy superius, n. cardiacus cervicalis medius - z zwoju pożywkowego szyjki macicy, n. cardiacus cervicalis gorszy - od zwoju szyjki macicy inferius lub zwoju szyjki macicy. zwoje gwiaździste i nn. cardiaci thoracici z węzłów piersiowych współczulnego tułowia.

Gałęzie nerwu błędnego zaczynają się od regionu szyjnego (rami cardiaci superiores), klatki piersiowej (rami cardiaci medii) i od n. laryngeus recurrens vagi (rami cardiaci inferiores). Nerwy zbliżające się do serca są podzielone na dwie grupy - powierzchowne i głębokie. Grupa powierzchniowa leży w górnej części tętnic szyjnych i podobojczykowych, w dolnej - aorty i tułowia płucnego. Głęboka grupa, złożona głównie z gałęzi nerwu błędnego, leży na przedniej powierzchni dolnej jednej trzeciej tchawicy. Gałęzie te stykają się z węzłami chłonnymi znajdującymi się w tchawicy, a gdy węzły zostaną powiększone, na przykład w przypadku gruźlicy płuc, mogą zostać przez nie ściśnięte, co prowadzi do zmiany rytmu serca. Z tych źródeł powstają dwa sploty nerwowe (V.P. Vorobyov).

1) powierzchowne, splot sercowy powierzchowny, między łukiem aorty (poniżej) a rozwidleniem tułowia płucnego;

2) głęboki splot sercowy głęboki, między łukiem aorty (za nim) a rozwidleniem tchawicy.

Splot ten kontynuuje się w splocie wieńcowym dexter i złowrogim otaczającym naczynia krwionośne, a także w splocie zlokalizowanym między nasierdziem i mięśnia sercowego. Wewnątrzrządowe rozgałęzienie nerwów odchodzi od ostatniego splotu. Splot zawiera wiele grup komórek zwojowych, węzłów nerwowych.

Włókna aferentne zaczynają się od receptorów (E.K. Plechkova) i IDUT wraz z efektorami w błędniku i nerwach współczulnych.

Osierdzie

Worek osierdziowy, osierdzie (w szerokim znaczeniu tego słowa), jest zamkniętym woreczkiem surowiczym, w którym rozróżnia się dwie warstwy: zewnętrzną włóknistą, włóknistą osierdzie i wewnętrzną surowicę, osierdzie surowicze. Zewnętrzna warstwa włóknista przechodzi w przydanki dużych pni naczyniowych, a z przodu za pomocą krótkich pasm tkanki łącznej, więzadła sternopericardiaca, jest przymocowana do wewnętrznej powierzchni mostka. Wewnętrzna warstwa surowicza (osierdzie serosum) z kolei jest podzielona na 2 liście: trzewny lub wspomniane powyżej nasierdziowe i ciemieniowe, połączone z wewnętrzną powierzchnią włóknienia osierdzia i wyściełane od wewnątrz. Pomiędzy trzewnymi i ciemieniowymi liśćmi znajduje się szczelinowa surowicza jama, jama, osierdzie, zawierające niewielką ilość surowiczego płynu, osierdzie alkoholowe. Na pniach dużych naczyń, w bliskiej odległości od serca, trzewne i ciemieniowe liście przechodzą bezpośrednio do siebie. Nieotwarty osierdzie jako całość ma kształt stożka, którego podstawa łączy się z centrum tendineum diaphragmatis, a tępy wierzchołek jest skierowany do góry i pokrywa korzenie dużych naczyń. Z boków osierdzie przylega bezpośrednio do opłucnej śródpiersia obu stron. Ze swoją tylną powierzchnią worek osierdziowy przylega do przełyku i zstępującej aorty. Aortę i tułów płucny otacza ze wszystkich stron wspólny liść osierdzia, dzięki czemu po otwarciu jamy ustnej można ominąć je palcem. Przejście za aortą i pniem płuc nazywa się zatoką poprzeczną osierdzia, zatoką poprzeczną osierdzia. Żyła główna i żyły płucne są tylko częściowo pokryte surowiczym liściem, więc nie można ich obejść. Przestrzeń ograniczona dolną żyłą główną od dołu i po prawej stronie, lewymi żyłami płucnymi po lewej i powyżej, jest zatoką obliquus pericardii,

Topografia serca

Serce znajduje się asymetrycznie w przednim śródpiersiu. Większość z nich znajduje się na lewo od linii środkowej, tylko prawe przedsionek i obie żyły główne znajdują się po prawej stronie. Długa oś serca jest skośna od góry do dołu, od prawej do lewej, od tyłu do przodu, tworząc kąt około 40 ° z osią całego ciała. Jednocześnie serce obraca się w taki sposób, że jego prawy odcinek żylny leży bardziej do przodu, a lewy tętniczy - z tyłu. Serce wraz z workiem osierdziowym w większości jego przedniej powierzchni (zanika mostek mostkowy) jest pokryte płucami, których przednie krawędzie, wraz z odpowiednimi częściami obu opłucn, wchodząc do przedniej części serca, oddzielają je od przedniej ściany klatki piersiowej, z wyjątkiem jednego miejsca, w którym znajduje się przednia powierzchnia serca Osierdzie przylega do mostka i chrząstki lewego żebra V i VI. Granice serca są rzutowane na ścianę klatki piersiowej w następujący sposób. Czubek wierzchołka serca można wyczuć w odległości 1 cm od linii wewnętrznej. mamillaris sinistra w piątej lewej przestrzeni międzyżebrowej. Górna granica projekcji serca znajduje się na poziomie górnej krawędzi trzeciej chrząstki kostnej. Prawa granica serca rozciąga się od 2 do 3 cm na prawo od prawej krawędzi mostka od żeber III do V; dolna granica biegnie bocznie od chrząstki V prawego żebra do wierzchołka serca, lewa - od chrząstki III żebra do wierzchołka serca.

Wyloty komorowe (aorta i tułów płucny) leżą na poziomie III lewej chrząstki kostnej; pień płucny (ostium trunci pulmonalis) - na mostkowym końcu tej chrząstki; aorta (ostium aortae) - za mostkiem nieco po prawej stronie. Obie przedsionkowo-komorowe ostia są rzutowane na linii prostej biegnącej wzdłuż mostka od trzeciej lewej do piątej prawej przestrzeni międzyżebrowej (ryc. 213).

Figa. 213. Projekcja na przedniej powierzchni klatki zastawkowej i zastawkowej serca u osoby dorosłej (podczas życia). Strzałki wskazują miejsca najlepszego słuchania (osłuchiwanie): poniżej - dźwięki prawej (4) i lewej (2) zaworów skrzydłowych; powyżej - księżycowa zastawka aortalna (5) i pień płucny (1); 3 - szczyt serca

Podczas osłuchiwania serca (słuchanie dźwięków zastawek za pomocą fonendoskopu) dźwięki zastawek serca są słyszalne w niektórych miejscach: zastawka mitralna - na szczycie serca; zastawka trójdzielna - na mostku po prawej stronie względem chrząstki kostnej V. ton zastawek aorty znajduje się na krawędzi mostka w drugiej przestrzeni międzyżebrowej po prawej stronie, a ton zastawek tętnicy płucnej znajduje się w drugiej przestrzeni międzyżebrowej po lewej stronie mostka.

Badanie rentgenowskie serca w pozycji do przodu (ścieżka promieniowo-brzuszna) (patrz ryc. 162) pokazuje dwa jasne pola płucne, pomiędzy którymi znajduje się intensywny ciemny cień środkowy. Tworzy się, nakładając na siebie cienie mostka, serce z dużymi naczyniami, narządy tylnego śródpiersia i kręgosłup piersiowy. Ten cień ma kształt trójkąta z dolną podstawą. Boczne kontury cienia wyglądają jak wypukłości - łuki (dwa lub trzy po prawej i cztery po lewej), oddzielone od siebie zagłębieniami (ryc. 214, 215, 216).

Figa. 214. Schemat cienia sercowo-naczyniowego na zdjęciu rentgenowskim w przedniej pozycji. 1 - prawe przedsionek; 2 - aorta wstępująca; 3 - łuk aorty; 4 - tułów płucny; 5 - ucho lewego przedsionka; 6 - lewa komora; 7 - prawa komora; 8 - wyższa żyła główna; 9 - zatok opłucnowych; 10 - korzeń płuc („hilus”)

Figa. 215. Schemat cienia sercowo-naczyniowego na radiogramie w pozycji lewego sutka. 1 - kręgosłup; 2 - pole płucne (zaostrzane); 3 - pole sercowe (okno aorty); 4 - prawa komora; 5 - prawe przedsionek; 6 - aorta wstępująca; 7 - aorta opadająca; 8 - lewe przedsionek; 9 - lewa komora; 10 - rozwidlenie tchawicy

Figa. 216. Schemat cienia sercowo-naczyniowego w prawej pozycji sutka. 1 - pole retrosternalne; 2 - pole sercowe; 3 - kręgosłup; 4 - pole retrowertylne; 5 - prawa komora; 6 - lewa komora; 7 - prawe przedsionek; 8 - lewe przedsionek; 9 - aorta

Na prawym konturze dolny łuk jest wyraźnie wyrażony, odpowiadając prawemu przedsionkowi, tworzy ostry kąt z przeponą. Górny, lekko wypukły łuk (naczyniowy) znajduje się pośrodku do dolnej i jest utworzony przez aortę wstępującą (w dolnej części) i żyłę główną górną (w górnej części). Nad nimi nadal widać mały łuk - odpowiada prawej żyle ramienno-głowowej. Na lewym konturze najwyższy (pierwszy) łuk odpowiada łukowi aorty i początkowi jego opadającej części, drugiemu pieńowi płucnemu, trzeciemu do lewego przedsionka (a raczej ucha), a czwartemu do lewej komory. Miejsce przejścia łuku lewej komory do dolnego konturu sylwetki serca jest zaznaczone radiologicznie jako wierzchołek serca. W obszarze drugiego i trzeciego łuku lewy kontur ma wrażenie lub przechwycenie, tak zwaną „talię”, zdaje się oddzielać serce od naczyń z nim związanych (wiązka naczyniowa).

U osoby dorosłej wyróżnia się trzy typy pozycji serca (ryc. 217): 1) ukośne (najczęstsze); 2) poziomy; 3) pionowo.

Figa. 217. Warianty kształtu i położenia serca. a - pionowa pozycja serca; b - skośna pozycja serca; w - pozioma pozycja serca

Związane z wiekiem zmiany w sercu wyrażane są w następujący sposób. U noworodków cień sercowo-naczyniowy zajmuje prawie środkową pozycję: kształt serca zbliża się do kształtu kulistego, dolne łuki są ostro wypukłe; „Talia” jest wygładzona. Z wiekiem obserwuje się względny spadek cienia sercowo-naczyniowego i jego ruchu w lewo. Na starość, z powodu wydłużenia aorty, jej kontury są mocniejsze, „talia” wyłania się ostrzejsza; wierzchołek serca wystaje jakby oddzielając się od kopuły przepony. Różnice płciowe polegają na tym, że u kobiet częściej niż u mężczyzn serce jest ułożone poziomo.

Duże znaczenie w pozycji serca ma wysokość przepony, która zmienia się w zależności od fazy oddychania *, stopnia otłuszczenia (powyżej otyłości), wieku (powyżej osób starszych) i budowy ciała. U osób z szeroką i krótką klatką piersiową, z wysoko stojącą przeponą, serce niejako unosi się wraz z przeponą i leży na niej, uzyskując leżącą, poziomą pozycję. U osób z wąską i długą klatką piersiową z niską stojącą przeponą serce tonie, jakby rozciągnięte, osiągając pozycję pionową. U osób o budowie pośredniej (między dwoma opisanymi typami) obserwuje się ukośne położenie serca.

* (W momencie wdechu serce spada, jego długość wzrasta; podczas wydechu unosi się wraz z przeponą - średnica wzrasta).

Rozwój mięśni ma ogromny wpływ na wielkość serca. To tłumaczy fakt, że kobiety o tym samym wzroście i wadze mają niższe serce niż mężczyźni. To tłumaczy także zależność wielkości serca od charakteru zawodu. Tak więc ludzie zaangażowani w pracę fizyczną mają większe serce niż przedstawiciele pracy umysłowej. Wpływ pracy fizycznej na wielkość serca jest szczególnie widoczny w badaniu rentgenowskim sportowców. Powiększenie serca jest spowodowane tylko przez sporty, w których stres fizyczny jest ciągły, na przykład na rowerze, wioślarstwie, maratonie; najbardziej powiększonymi sercami są narciarze. Przeciwnie, wśród biegaczy i pływaków na krótkich dystansach, wśród bokserów, sportowców, piłkarzy itp., Powiększenie serca jest wykrywane w mniejszym stopniu.

Kiedy angiokardiografia (tj. Kiedy wprowadza się do nich radiografię serca i dużych naczyń żywego człowieka po środku kontrastowym), oddzielne komory serca (przedsionki i komory), a nawet zastawki serca i mięśnie brodawkowe (B.V. Petrovsky i inni) są widoczne. Interesujące jest filmowanie rentgenowskie żywego serca w procesie krążenia krwi (P.N. Mazaev, 1949). Dzięki temu można obserwować, w przeciwieństwie do badania serca podczas przygotowania, ruch przepływu krwi z przedsionków do komór, ścieżki przepływu i odpływu krwi w każdej komorze serca oraz funkcjonowanie zastawek serca. Za pomocą angiokardiografii (A.N. Bakulev i E.N., Meshalkin, 1955) można zobaczyć tętnice wieńcowe serca i ich zespolenia.