Diagnoza i leczenie zespołu niespokojnych nóg

Zespół niespokojnych nóg (RLS) to zaburzenie czuciowo-ruchowe charakteryzujące się nieprzyjemnymi odczuciami w kończynach dolnych, które pojawiają się w spoczynku (częściej wieczorem i wieczorem), zmuszają pacjenta do wykonywania ruchów, które je ułatwiają i często przynoszą

Zespół niespokojnych nóg (RLS) jest zaburzeniem sensomotorycznym charakteryzującym się nieprzyjemnymi odczuciami w kończynach dolnych, które pojawiają się w spoczynku (częściej wieczorem i wieczorem), zmuszają pacjenta do wykonywania ruchów, które je ułatwiają i często prowadzą do zaburzeń snu [1, 4, 8]. RLS został po raz pierwszy opisany przez Thomasa Willisa w 1672 roku, ale systematyczne badanie tego zespołu rozpoczęło się dopiero w latach 40. XX wieku od pracy szwedzkiego neurologa K. A. Ekboma, po którym RLS nazwano zespołem Ekboma [7].

Epidemiologia

Współczesne badania populacyjne pokazują, że częstość występowania RLS w populacji dorosłych wynosi 5–10%, podczas gdy w około dwóch trzecich przypadków objawy występują co najmniej raz w tygodniu, aw jednej trzeciej przypadków częściej niż dwa razy w tygodniu, co znacznie pogarsza jakość życia [5, piętnaście]. RLS występuje we wszystkich grupach wiekowych, ale częściej obserwuje się go w średnim i starszym wieku (w tej grupie wiekowej jego rozpowszechnienie sięga 10-15%). Jednak co najmniej jedna trzecia przypadków RLS pojawia się po raz pierwszy w drugiej lub trzeciej dekadzie życia. U kobiet RLS występuje 1,5 razy częściej niż u mężczyzn, a brak równowagi pogłębia dodatkowo fakt, że kobiety częściej szukają pomocy medycznej w RLS [21]. Według wielu naukowców około 15% przypadków przewlekłej bezsenności wiąże się z RLS [8].

Etiologia

W ponad połowie przypadków RLS występuje przy braku jakiejkolwiek innej choroby neurologicznej lub somatycznej (pierwotna lub idiopatyczna RLS). Pierwotny RLS z reguły objawia się w pierwszych trzech dekadach życia (SBP z wczesnym początkiem) i może być dziedziczny. W różnych seriach klinicznych RLS odsetek przypadków rodzinnych wahał się od 30 do 92%. Analiza przypadków rodzinnych wskazuje na możliwy autosomalny dominujący typ transmisji z prawie całkowitą penetracją, ale zmienną ekspresją genu patologicznego. Zakłada się zarówno poligeniczny, jak i monogeniczny charakter choroby. W niektórych rodzinach ujawniono związek RLS z loci na 12, 14 i 9 chromosomie. Być może w znacznej części przypadków choroba ma charakter wieloczynnikowy, powstały w wyniku złożonej interakcji czynników genetycznych i zewnętrznych [3, 5, 8].

Trzy główne przyczyny wtórnych (objawowych) RLS: ciąża, ostatni etap mocznicy i niedobór żelaza (w przypadku anemii lub jej braku). RLS jest wykrywany u 15–52% pacjentów z mocznicą, w tym prawie jedna trzecia pacjentów poddawanych dializie, prawie 20% kobiet w ciąży (często objawy pojawiają się tylko w II - III trymestrze i znikają w ciągu miesiąca po porodzie, ale czasami utrzymują się ) Ponadto przypadki RLS opisano w cukrzycy, amyloidozie, krioglobulinemii, niedoborze witaminy B₁₂, kwas foliowy, tiamina, magnez, a także alkoholizm, choroby tarczycy, reumatoidalne zapalenie stawów, zespół Sjogrena, porfiria, zatarcie chorób tętnic lub przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych. W wielu z tych stanów RLS występuje wśród objawów polineuropatii aksonalnej. RLS jest również opisywany u pacjentów z radikulopatiami, a także ze zmianami rdzenia kręgowego, z reguły w rejonie szyjnym lub piersiowym (na przykład z urazami, spondylogenną mielopatią szyjną, guzami, zapaleniem rdzenia, stwardnieniem rozsianym). Objawowe RLS częściej debiutuje po 45 latach (RLS z późnym początkiem) i zwykle rozwija się szybciej [2, 5].

RLS jest czasami wykrywany u pacjentów z chorobą Parkinsona, drżeniem samoistnym, zespołem Tourette'a, chorobą Huntingtona, stwardnieniem zanikowym bocznym, zespołem post-polio, jednak pozostaje niejasne, czy to połączenie jest spowodowane przypadkiem (z powodu wysokiej częstości występowania RLS), obecnością wspólnych mechanizmów patogenetycznych lub leki [2, 13].

Patogeneza

Skuteczność leków dopaminergicznych i możliwość nasilenia objawów pod wpływem leków przeciwpsychotycznych wskazują, że kluczowym elementem w patogenezie RLS jest niedoskonałość układów dopaminergicznych. Charakter tej dysfunkcji pozostaje jednak niejasny. W ostatnich latach, stosując pozytonową tomografię emisyjną (PET) u pacjentów z RLS, ujawniono umiarkowane zmniejszenie pobierania [18 F] fluorodopy w skorupce, co wskazuje na dysfunkcję neuronów dopaminergicznych istoty czarnej, ale w przeciwieństwie do choroby Parkinsona liczba tych neuronów nie zmniejsza się [20]. Według niektórych autorów wiodącą rolę w patogenezie RLS odgrywa dysfunkcja nie układu nigrostriatalnego, ale schodzących szlaków dopaminergicznych rdzeniowo-rdzeniowych, których źródłem jest grupa neuronów zlokalizowanych w okolicy ogonowej wzgórza i okołokomorowa szara substancja śródmózgowia [13]. System ten reguluje przepływ impulsów czuciowych przez rdzeń kręgowy i, być może, segmentowe mechanizmy kontroli motorycznej.

Wyraźny codzienny rytm klinicznych objawów RLS może odzwierciedlać zainteresowanie struktur podwzgórza, w szczególności jądra nadczaszkowego, które reguluje codzienne cykle procesów fizjologicznych w ciele. Zwiększone objawy RLS wieczorem można również wyjaśnić na podstawie hipotezy dopaminergicznej: pogorszenie zbiega się z czasem z codziennym spadkiem poziomu dopaminy w mózgu, a także z okresem najniższej zawartości żelaza we krwi (wskaźnik ten zmniejsza się prawie o połowę w nocy). Związek RLS z niedoborem żelaza można ustalić na podstawie ważnej roli żelaza w funkcjonowaniu układu dopaminergicznego [19].

Występowanie RLS na tle zmian w obwodowym układzie nerwowym wskazuje na znaczenie dysfunkcji obwodowego układu nerwowego w generowaniu objawów. Według obrazu klinicznego, w tym codziennego rytmu objawów i reakcji na leki, RLS związany z uszkodzeniem obwodowego układu nerwowego niewiele różni się od pierwotnego RLS, co wskazuje na ich związek patogenetyczny. Być może u niektórych pacjentów z RLS polineuropatia, niedobór żelaza, nadużywanie kawy lub inne czynniki ujawniają jedynie istniejącą dziedziczną predyspozycję, która częściowo zaciera granicę między pierwotnym a wtórnym wariantem RLS [2].

Obraz kliniczny

Klinicznie RLS charakteryzuje się dwiema głównymi grupami objawów: subiektywnymi odczuciami patologicznymi i nadmierną aktywnością ruchową, które są ze sobą ściśle powiązane. Objawy sensoryczne RLS są reprezentowane przez swędzenie, drapanie, szycie, pękanie lub miażdżenie, a także złudzenie „pełzania pełzającego”. Niektórzy pacjenci skarżą się na tępy, mózgowy lub intensywny ból tnący, ale częściej te odczucia nie są bolesne, chociaż są niezwykle bolesne i nieprzyjemne. Zwyczajowo bolesne odczucia patologiczne określa się jako dyzestezje, bezbolesne jako parestezje, jednak granica między nimi jest dowolna [4]. Patologiczne odczucia w RLS mają początkowo ograniczoną lokalizację i najczęściej występują w głębokości nóg, rzadziej (zwykle z polineuropatią) w stopach. Z późniejszym postępem często rozprzestrzeniają się w górę, obejmując biodra i ramiona, czasami tułów i krocze. Nieprzyjemne odczucia zwykle występują po obu stronach, ale w ponad 40% przypadków są asymetryczne, a czasem nawet jednostronne.

Charakterystyczna cecha patologicznych odczuć w RLS zależy od aktywności fizycznej i postawy. Zwykle powstają i nasilają się w spoczynku (w pozycji siedzącej, a zwłaszcza leżącej), ale zmniejszają się wraz z ruchem. Aby złagodzić ich stan, pacjenci są zmuszeni do rozciągania i zginania kończyn, trzęsienia, pocierać i masować je, podrzucając i obracając się w łóżku, wstając i chodząc po pokoju lub przechodząc z jednej stopy na drugą. Każdy pacjent ma swój „repertuar” ruchów, który pomaga mu zmniejszyć dyskomfort w kończynach. Podczas ruchu dyskomfort zmniejsza się lub znika, ale jeśli pacjent położy się, a czasami po prostu zatrzymuje, ponownie się nasila.

Objawy RLS mają wyraźny rytm okołodobowy, pojawiający się lub nasilający się w godzinach wieczornych i nocnych. Średnio osiągają maksymalne nasilenie w okresie od 0 do 4 godzin rano, a minimum w okresie od 6 do 10 godzin rano. Początkowo u większości pacjentów objawy pojawiają się około 15-30 minut po pójściu spać. Ale w późniejszym czasie ich pojawienia się mogą stać się jeszcze wcześniej, aż do godzin dziennych. W ciężkich przypadkach charakterystyczny rytm dobowy znika, a objawy stają się trwałe. Mogą wystąpić nie tylko w pozycji leżącej na plecach, ale również w pozycji siedzącej i mogą sprawić, że nie będzie można znieść wizyty w filmie lub teatrze, latania samolotem lub długiej podróży pojazdami silnikowymi.

Bezpośrednią konsekwencją nieprzyjemnych wrażeń w kończynach i konieczności ciągłego wykonywania ruchów jest zaburzenie snu - bezsenność. Pacjenci nie mogą długo spać i często budzą się w nocy. Wynikiem bezsenności jest zmęczenie i zmniejszenie uwagi w ciągu dnia. Skarga na słaby sen prowadzi u większości pacjentów i to ona najczęściej prowadzi ich do lekarza. Wielu pacjentów ma jednocześnie depresję.

Zaburzenia snu w RLS nasilają okresowe ruchy kończyn (MAC), które występują podczas snu u 80% pacjentów z RLS. Są to rytmiczne krótkotrwałe drgania, które najczęściej obserwuje się w nogach, są stereotypowe i obejmują zgięcie dużych palców u stóp, czasem z wachlarzowym rozcieńczeniem pozostałych palców lub zgięciem całej stopy. W cięższych przypadkach dochodzi również do zginania nóg w stawach kolanowych i biodrowych. MPC trwają od 0,5 do 5 s i występują szeregowo w odstępach 20–40 s przez kilka minut lub godzin. W łagodnych przypadkach ani pacjenci, ani ich bliscy krewni nie podejrzewają obecności MPC; można je wykryć tylko za pomocą polisomnografii. W ciężkich przypadkach ruchy nie zatrzymują się na całą noc i mogą być przyczyną częstych przebudzeń. Ogólnie intensywność MPC dobrze koreluje z nasileniem objawów RLS, dlatego ich rejestracja przy użyciu polisomnografii może służyć jako wiarygodna obiektywna metoda oceny skuteczności terapii RLS [11].

Badanie ogólne i neurologiczne u pacjentów z pierwotnym RLS zwykle nie ujawnia żadnych odchyleń. Ale z objawową RLS można wykryć objawy choroby somatycznej lub neurologicznej, zwłaszcza polineuropatii.

Przebieg choroby

W pierwotnym RLS objawy zwykle utrzymują się przez całe życie, ale ich intensywność może się znacznie wahać - tymczasowo wzrasta podczas stresu, z powodu stosowania produktów zawierających kofeinę, po intensywnym wysiłku fizycznym, w czasie ciąży. W większości przypadków z czasem występuje tendencja do powolnego wzrostu objawów. Ale czasami zdarzają się okresy stacjonarnego kursu lub remisji, które mogą trwać od kilku dni do kilku lat. Długoterminowe remisje obserwuje się u 15% pacjentów. W wtórnym RLS przebieg zależy od choroby podstawowej. Remisje w postaciach objawowych są rzadkie [3, 4, 5].

Diagnostyka

RLS jest częstą chorobą, ale jest rzadko diagnozowana, głównie z powodu niskiej świadomości lekarzy praktycznych (praktykujących), którzy często są skłonni do wyjaśniania skarg pacjentów z nerwicą, stresem psychicznym, chorobami naczyń obwodowych, stawów i osteochondrozą kręgosłupa. Jednak w większości przypadków diagnoza RLS jest prosta i opiera się na skargach pacjenta. Kryteria diagnozowania RLS zaproponowane przez Międzynarodową Grupę Badawczą RLS [4] przedstawiono w tabeli.

RLS należy odróżnić od akatyzji, zespołu bolesnych nóg - ruchomych palców, drgań hipnetycznych, nocnych crumpów, parestetycznej meralgii, polineuropatii, fibromialgii. Po zdiagnozowaniu RLS należy wykluczyć wtórny charakter zespołu, przeprowadzając dokładne badanie neurologiczne i somatyczne pacjenta. Wielkość badań laboratoryjnych i instrumentalnych podyktowana jest potrzebą wykluczenia polineuropatii (w tym za pomocą elektroneuromii), niedokrwistości, mocznicy, cukrzycy, przewlekłych chorób płuc, chorób reumatycznych, niedoboru żelaza, magnezu i witamin. Należy zauważyć, że niedobór żelaza w organizmie jest bardziej niezawodnie wskazywany przez poziom ferrytyny, a nie żelaza w surowicy. Z odchyleniem od typowego obrazu klinicznego zespołu lub z nieskutecznością standardowej terapii pokazano polisomnografię.

Ogólne zasady leczenia

W objawowym RLS leczenie powinno przede wszystkim mieć na celu skorygowanie pierwotnej choroby lub wyrównanie stwierdzonego niedoboru (żelazo, kwas foliowy, magnez itp.). Korekta niedoboru żelaza wraz z wyznaczeniem preparatów żelaza jest wskazana w przypadku, gdy zawartość ferrytyny w surowicy jest mniejsza niż 45 μg / ml. Zwykle siarczan żelaza (325 mg) jest przepisywany w połączeniu z witaminą C (250-500 mg) 3 razy dziennie między posiłkami. W pierwotnym RLS podstawą leczenia jest leczenie objawowe, za pomocą którego można uzyskać całkowitą regresję objawów u znacznej części pacjentów. Leczenie objawowe obejmuje zarówno środki nielekowe, jak i zażywanie narkotyków.

Terapia nielekowa

Przede wszystkim ważne jest, aby dowiedzieć się, jakie leki przyjmuje pacjent i, jeśli to możliwe, anulować te, które mogą nasilić objawy RLS (leki przeciwpsychotyczne, metoklopramid, leki przeciwdepresyjne - zarówno trójpierścieniowe, jak i selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny, preparaty litu, terbutalina, leki przeciwhistaminowe i antagoniści N.₂₎-receptory, nifedypina i inni antagoniści wapnia).

Wszystkim pacjentom zaleca się umiarkowaną aktywność fizyczną w ciągu dnia, przestrzeganie pewnego rytuału pójścia do łóżka, wieczorne spacery, wieczorny prysznic, zbilansowaną dietę z odmową picia kawy, mocnej herbaty i innych produktów zawierających kofeinę (na przykład czekolady lub kakao) w ciągu dnia i wieczorem. cola), ograniczenie spożycia alkoholu, rzucenie palenia, normalizacja codziennego trybu życia.

Inny Ekbom (1945) zauważył, że objawy RLS są bardziej wyraźne u pacjentów z zimnymi stopami, a wraz ze wzrostem temperatury ciała są łagodzone. Pod tym względem ciepła kąpiel stóp lub lekki rozgrzewający masaż stóp przed snem może znacznie poprawić kondycję. W niektórych przypadkach skuteczna jest przezskórna stymulacja elektryczna, masaż wibracyjny, darowizacja nóg, refleksologia lub magnetoterapia [7].

Terapia lekowa

Leki na RLS są zwykle przepisywane w przypadkach, w których znacznie zakłócają one aktywność życiową pacjenta, powodując trwałe zaburzenia snu, a środki nielekowe nie są wystarczająco skuteczne. W łagodnych przypadkach możesz ograniczyć się do przyjmowania środków uspokajających pochodzenia roślinnego lub do placebo, co może dać dobry, ale czasami tylko tymczasowy efekt..

W cięższych przypadkach musisz wybrać lek z czterech głównych grup: benzodiazepiny, leki dopaminergiczne, leki przeciwdrgawkowe, opioidy [17].

Benzodiazepiny przyspieszają początek snu i zmniejszają częstotliwość przebudzeń związanych z MAC, ale mają stosunkowo niewielki wpływ na specyficzne objawy sensoryczne i motoryczne RLS, a także MAC. Spośród benzodiazepin najczęściej stosuje się klonazepam (0,5–2 mg w nocy) lub alprazolam (0,25–0,5 mg). Przy długotrwałym stosowaniu benzodiazepin istnieje niebezpieczeństwo rozwoju tolerancji ze stopniowym zmniejszeniem działania i uzależnieniem od narkotyków. Negatywne aspekty działania benzodiazepin obejmują również możliwość pojawienia się lub nasilenia senności w ciągu dnia, zmniejszone libido, zwiększony bezdech senny, epizody splątania w nocy oraz nasilenie zaburzeń poznawczych u osób starszych. W związku z tym obecnie benzodiazepiny w łagodnych lub umiarkowanych przypadkach są stosowane sporadycznie - w okresach pogorszenia, aw ciężkich przypadkach wymagających stałego leczenia, są przepisywane tylko wtedy, gdy leki dopaminergiczne są nieskuteczne [16, 17].

Leki dopaminergiczne (leki lewodopy i bagoniści receptorów dopaminy) są głównymi środkami leczenia RLS. Wpływają na wszystkie główne objawy RLS, w tym MPC. Leki dopaminergiczne są tak skuteczne w RLS, że pozytywna reakcja na nie może służyć jako dodatkowe kryterium diagnozy RLS, a jej brak, jak na przykład w chorobie Parkinsona, należy uznać za podstawę do ponownego rozważenia diagnozy. Wpływ czynników dopaminergicznych w RLS objawia się w dawkach znacznie niższych niż dawki stosowane w chorobie Parkinsona. Najwyraźniej środki dopaminergiczne są równie skuteczne w pierwotnym i objawowym RLS [6].

Lewodopa z RLS jest stosowana od 1985 r., Kiedy to po raz pierwszy wykazano skuteczność w tej kategorii pacjentów. Obecnie lewodopa jest przepisywana w połączeniu z inhibitorami dekarboksylazy DOPA z benserazydem (Madopar) lub karbidopą (Nakom, Sinemet). Leczenie rozpoczyna się od 50 mg lewodopy (około 1/4 tabletki Madopar „250”), którą pacjent powinien przyjąć 1-2 godziny przed snem. Przy niewystarczającej skuteczności, po tygodniu dawkę zwiększa się do 100 mg, maksymalna dawka wynosi 200 mg. Podawanie lewodopy zapewnia odpowiedni efekt u 85% pacjentów. U wielu pacjentów pozostaje skuteczny przez wiele lat, au niektórych pacjentów jego skuteczna dawka może pozostać stabilna, a nawet zmniejszyć [10]. Leki lewodopy są zwykle dobrze tolerowane przez pacjentów z RLS, a działania niepożądane (nudności, skurcze mięśni, napięcie głowy, drażliwość, zawroty głowy, suchość w ustach) są zwykle łagodne i nie wymagają odstawienia leku. Biorąc pod uwagę szybki początek działania, brak konieczności dostosowywania dawki, preparaty lewodopy można uznać za środek z wyboru z okresowym nasileniem objawów.

Niemniej jednak, przy długotrwałym podawaniu znacznej części pacjentów, skuteczność lewodopy zmniejsza się, zaś czas trwania pojedynczej dawki zmniejsza się do 2-3 godzin, po czym może nastąpić wzrost odbicia objawów RLS i MAC w drugiej połowie nocy. W takim przypadku zaleca się zwiększenie dawki leku lub dodanie drugiej dawki bezpośrednio przed snem lub w nocy. Jednak wraz ze wzrostem dawki lewodopy wzrost objawów rykosztu może nie zostać wyeliminowany, a jedynie przesunąć się do wczesnych godzin porannych, a jego intensywność może wzrosnąć. Doświadczenie pokazuje, że bardziej rozsądną alternatywą w tej sytuacji jest przejście na lek lewodopowy o powolnym uwalnianiu (Madopar GSS). Lek o opóźnionym uwalnianiu, działający przez 4-6 godzin, zapewnia dobry sen przez całą noc i zapobiega porannym objawom rykoszetu.

U około połowy pacjentów długotrwale leczonych lewodopą objawy stopniowo zaczynają pojawiać się wcześniej (czasami nawet w ciągu dnia), stają się bardziej intensywne i powszechne (tzw. „Powiększanie”). Im wyższa dawka lewodopy, tym silniejsze augmentacja [14], dlatego zwiększenie dawki lewodopy w tej sytuacji tylko pogarsza sytuację, zamykając błędne koło. Kiedy stosuje się Madopar GSS jako podstawową terapię RLS, rykoszetowanie i wzmocnienie są mniej powszechne niż w przypadku standardowych leków lewodopy. W związku z tym Madopar GSS jest obecnie często stosowany jako środek początkowego leczenia RLS (1-2 kapsułki 1-2 godziny przed snem). Czasami uzasadnione jest zalecenie 100 mg lewodopy jako części standardowego preparatu lub rozpuszczalnego szybko działającego leku, który zapewnia stosunkowo szybki początek działania, 1 godzinę przed snem, i 100 mg lewodopy jako części leku o opóźnionym uwalnianiu (na przykład 1 kapsułka Madopar GSS). Wraz z rozwojem augmentacji zaleca się albo zastąpienie lewodopy agonistą receptora dopaminy, albo dodanie jej do niej (poprzez zmniejszenie dawki lewodopy).

Agoniści receptora dopaminy (ADR) zaczęli być stosowani w RLS wkrótce po tym, jak wykazano skuteczność lewodopy od 1988 roku. Doświadczenie pokazuje, że skuteczność ADR w RLS w przybliżeniu odpowiada skuteczności lewodopy. Działania niepożądane można uznać za środek z wyboru, jeśli potrzebujesz długiego dziennego spożycia narkotyków. W RLS stosuje się zarówno preparaty ergoliny (bromokryptyna, kabergolina), jak i preparaty nonergoliny (pramipeksol, pirrybedyl) [12, 14]. Preparaty inne niż ergolinowe mają tę zaletę, że pozbawione są skutków ubocznych, takich jak reakcje naczynioruchowe, opłucnowe zapalenie płuc, zwłóknienie zaotrzewnowe, zwłóknienie zastawek serca. Aby uniknąć nudności, ADR przyjmuje się natychmiast po posiłku, a ich dawkę dobiera się powoli. Pramipeksol jest początkowo przepisywany w dawce 0,125 mg, następnie stopniowo zwiększa się aż do osiągnięcia efektu (zwykle nie więcej niż 1 mg). Skuteczna dawka pirydedilu wynosi 50–150 mg. W leczeniu bromokryptyną dawka początkowa wynosi 1,25 mg, a dawka skuteczna wynosi od 2,5 do 7,5 mg. Leczenie kabergoliną rozpoczyna się od 0,5 mg, a jej skuteczna dawka wynosi 1-2 mg. Wskazana dawka jest zwykle przepisywana raz na 1-2 godziny przed snem, ale w ciężkich przypadkach może być konieczne dodatkowe podanie leku we wczesnych godzinach wieczornych. Działania niepożądane podczas przyjmowania ADR obejmują nudności, zmęczenie, ból głowy, zawroty głowy, senność w ciągu dnia. Domperidon można przepisać na początku leczenia, aby zapobiec nudnościom..

Przy przedłużonym stosowaniu ADR objawy powiększenia są wykrywane u około 25-30% pacjentów, ale prawie nigdy nie są tak ciężkie, jak w leczeniu lewodopy. Jeśli jeden z ADR jest nieskuteczny, możesz spróbować zastąpić go innym lekiem z tej grupy. Należy zauważyć, że leki dopaminergiczne, eliminujące objawy RLS, nie zawsze prowadzą do normalizacji snu, co wymaga dodania leku uspokajającego (benzodiazepina lub trazodon).

Należy zauważyć, że prawdopodobnie ze względu na brak odnerwienia i normalną liczbę neuronów dopaminergicznych leki dopaminergiczne są skuteczne w RLS w dawkach znacznie niższych niż stosowane w chorobie Parkinsona. Ponadto działania niepożądane, takie jak dyskinezy, psychozy, impulsywność, kompulsywne działania (wspólne dla choroby Parkinsona) są niezwykle rzadkie w RLS.

W tych nielicznych przypadkach, gdy pacjent nie toleruje leków dopaminergicznych, a benzodiazepiny są nieskuteczne lub powodują niepożądane efekty uboczne, stosują leki przeciwdrgawkowe lub opioidy. Spośród leków przeciwdrgawkowych gabapentyna jest najczęściej stosowana w dawce od 300 do 2700 mg / dzień [9]. Cała dzienna dawka jest zwykle przepisywana raz wieczorem. Preparaty opioidowe (kodeina, 15–60 mg; dihydrokodeina, 60–120 mg, tramadol, 50–400 mg w nocy itp.) Mogą znacznie zmniejszyć objawy RLS i MAC, ale ryzyko uzależnienia od narkotyków uzasadnia ich stosowanie w najcięższych przypadkach przypadki z nieskutecznością wszystkich innych metod leczenia. Algorytm leczenia RLS przedstawiono na rysunku.

Z RLS można stosować inne środki (klonidyna, preparaty kwasu foliowego, magnez, witaminy E, B, C), ale ich skuteczność nie została potwierdzona w kontrolowanych badaniach [18]. Amantadyna, baklofen, zolpidem i beta-adrenolityki (np. Propranolol) są skuteczne u niektórych pacjentów, co może łagodzić objawy, ale czasami powodować ich nasilenie.

Leczenie RLS musi być prowadzone przez długi czas przez wiele lat, w związku z czym bardzo ważne jest przestrzeganie jednolitej strategii leczenia. Czasami odbywa się to tylko w okresie nasilonych objawów, ale często pacjenci są zmuszeni do przyjmowania pewnych leków na całe życie, aby utrzymać remisję leków. Lepiej jest rozpocząć leczenie monoterapią, wybierając lek, biorąc pod uwagę jego skuteczność u każdego pacjenta i obecność współistniejących chorób. Przy braku skuteczności monoterapii lub w przypadkach, w których ze względu na działania niepożądane nie jest możliwe uzyskanie dawki terapeutycznej jednego z leków, możliwe jest zastosowanie kombinacji leków o innym mechanizmie działania w stosunkowo małych dawkach. W niektórych przypadkach wskazane jest obracanie kilku leków, które są skuteczne u danego pacjenta, co pozwala im zachować skuteczność przez wiele lat.

Szczególną trudność stanowi leczenie RLS u kobiet w ciąży. Żaden z leków powszechnie stosowanych w RLS nie może być uważany za bezpieczny w czasie ciąży. Dlatego wraz z rozwojem RLS podczas ciąży są one zwykle ograniczone do środków nielekowych (na przykład spaceru i ciepłego prysznica przed snem) i wyznaczenia kwasu foliowego (3 mg / dzień), a także preparatów żelaza (jeśli są niedobory). Tylko w ciężkich przypadkach dozwolone jest stosowanie małych dawek klonazepamu, a jeśli są one nieskuteczne, małe dawki lewodopy.

Trazodon i inhibitory monoaminooksydazy (MAO) można stosować w leczeniu depresji u pacjentów z RLS. Dane dotyczące działania selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny u pacjentów z RLS i MPC są sprzeczne. Jednak u niektórych pacjentów mogą one jednak poprawić stan, co tłumaczy się tłumieniem aktywności neuronów dopaminergicznych. Trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, takie jak leki przeciwpsychotyczne, są przeciwwskazane.

Wniosek

RLS jest jedną z najczęstszych chorób neurologicznych. Nowoczesne metody leczenia mogą osiągnąć prawie całkowitą eliminację objawów i znaczną poprawę jakości życia u zdecydowanej większości pacjentów. W związku z tym kluczowe znaczenie ma terminowe rozpoznanie zespołu - lekarze muszą nauczyć się rozpoznawać tę szczególną i, co najważniejsze, uleczalną chorobę z powodu „banalnych” skarg pacjentów na bezsenność lub dyskomfort nóg..

Syndrom niespokojnych nóg

Zespół niespokojnych nóg, co to jest? Objawy i leczenie
Choroba Willisa jest obecnie powszechną chorobą neurologiczną, popularnie zwaną zespołem niespokojnych nóg. Wyraża się to dyskomfortem w nogach. Z powodu tego stanu chcę ciągle poruszać nogami, swędzenie, pieczenie i „gęsią skórkę” pojawiają się na mojej skórze. Nieprzyjemna patologia - po ciężkim dniu pracy nie można spać, położyć się w spokojnym stanie.

Częściej zespół występuje u osób w wieku powyżej 40 lat, ale młodzi ludzie są również chorzy. U kobiet choroba występuje częściej niż u mężczyzn. Wyjaśnia to fakt, że u mężczyzn uważa się, że układ nerwowy jest silniejszy. Przyczyny choroby są różne.

Co to jest?

Zespół niespokojnych nóg (RLS) - stan charakteryzujący się nieprzyjemnymi odczuciami w kończynach dolnych, które pojawiają się w spoczynku (częściej wieczorem i wieczorem), zmuszają pacjenta do wykonywania ruchów, które je ułatwiają i często prowadzą do zaburzeń snu.

Współczesne badania populacyjne pokazują, że częstość występowania RLS wynosi 2-10%. RLS występuje we wszystkich grupach wiekowych, ale częściej obserwuje się go w średnim i starszym wieku. RLS jest przyczyną około 15% przypadków przewlekłej bezsenności - bezsenności.

Przyczyny

Zespół pierwotny - mało zbadany, młodzi ludzie do 30 roku życia są chorzy. Nie jest związany z poważnymi chorobami, stanowi do 50%. Towarzyszy człowiekowi przez całe życie, naprzemiennie okresami postępu i remisji. Powstaje nagle, przyczyny nie są wyjaśnione, może to być:

• dziedziczność w 20–70% przypadków;
• zaburzenia w ośrodkowym układzie nerwowym;
• okoliczności psychologiczne (stres, depresja, zmęczenie).

Zespół wtórny - objawia się na tle głównej choroby (neurologicznej lub somatycznej), znika po ich wyeliminowaniu. Często występujące:

• zakłócenie dopływu krwi;
• choroba nerek, zapalenie stawów;
• niedobór witamin (grupa B) i brak magnezu;
• niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza;
• cukrzyca, choroba tarczycy;
• nadużywanie alkoholu, tytoniu, kofeiny;
• leczenie niektórymi lekami.

Zespół wtórny pojawia się po 40 latach lub później. Wyjątkiem jest ciąża. Ponad 16% kobiet w ciąży cierpi na tę chorobę, 3 razy więcej niż kobiety niebędące w ciąży. Istnieje możliwość genetycznego przeniesienia RLS z matki na płód, co stanowi zagrożenie dla rodzenia dziecka.

Patogeneza

Skuteczność leków dopaminergicznych i możliwość nasilenia objawów pod wpływem leków przeciwpsychotycznych wskazują, że kluczowym elementem w patogenezie RLS jest niedoskonałość układów dopaminergicznych. Wyraźny dzienny rytm klinicznych objawów RLS może odzwierciedlać udział struktur podwzgórza, w szczególności jądra nadczaszkowego, które reguluje codzienne cykle procesów fizjologicznych w ciele.

Możliwe jest, że u niektórych pacjentów z RLS, polineuropatia, niedobór żelaza, nadużywanie kawy lub inne czynniki ujawniają jedynie istniejącą dziedziczną predyspozycję, która częściowo zaciera granicę między idiopatyczną a objawową RLS.

Objawy RLS

Objaw charakteryzuje się występowaniem nieprzyjemnych odczuć o charakterze przeszywającym, drapiącym, swędzącym, uciskającym lub pękającym w kończynach dolnych. Objawy występują głównie w spoczynku, przy aktywności fizycznej są znacznie zmniejszone.

Aby złagodzić ten stan, pacjenci stosują różne manipulacje - rozciąganie i zginanie, masowanie, drżenie i pocieranie kończyn, często podrzucanie i obracanie, wstawanie z łóżka i poruszanie się z boku na bok lub przenoszenie z jednej stopy na drugą. Taka aktywność pomaga zatrzymać objawy zespołu niespokojnych nóg, jednak gdy tylko pacjent ponownie pójdzie spać lub po prostu przestanie, wraca. Charakterystycznym objawem tego zespołu jest manifestacja objawów w tym samym czasie, średnio osiąga maksymalne nasilenie od 12 rano do 4 rano, minimum występuje w godzinach od 6 do 10 rano..

W zaawansowanych przypadkach, przy przedłużonym braku leczenia, codzienny rytm zespołu niespokojnych nóg znika, objawy pojawiają się w dowolnym momencie, nawet podczas siedzenia. Ta sytuacja znacznie komplikuje życie pacjenta - trudno mu wytrzymać długie podróże w transporcie, pracować przy komputerze, chodzić do kina, teatru itp..

Ze względu na potrzebę ciągłego wykonywania ruchów podczas snu z czasem pacjent zaczyna bezsenność, co prowadzi do szybkiego zmęczenia i senności w ciągu dnia.

Diagnostyka

Główne metody diagnostyczne:

1. Badanie krwi na zawartość żelaza, magnezu i kwasu foliowego. Pomaga określić deficyt wymienionych elementów, który może wywoływać czynniki patologiczne..
2. Elektroneuromografia to metoda badania nerwów i mięśni za pomocą specjalnego sprzętu. Wrażliwe czujniki przyczepiają się do różnych części ciała i diagnozują stopień pobudliwości elektrycznej określonej grupy mięśni..
3. Polismonografia to zintegrowane podejście, które pozwala zdiagnozować aktywność ruchową podczas snu. Specjalne czujniki rejestrują przebudzenie i aktywność mięśni. W przeciwieństwie do elektroneuromii osoba jest w stanie snu.

Jak leczyć zespół zmęczonych nóg?

Opracowano specjalny algorytm leczenia zespołu zmęczonych nóg, który obejmuje szereg procedur. To zawiera:

• pomoc psychoterapeuty;
• środki ludowe i homeopatia;
• terapia lekowa;
• fizjoterapia i fizjoterapia;
• samopomoc, ceremonia przed snem.

Po diagnozie możesz przystąpić do kompleksowego leczenia choroby Ekbom.

Farmakoterapia

W przypadkach łagodnej choroby wystarczą tylko te środki, a choroba ustąpi. Jeśli nie pomogą, a choroba powoduje ciągłe zaburzenia snu i aktywności życiowej, uciekaj się do leków.

Leki stosowane w chorobie:

1. Leki dopaminergiczne (preparaty zawierające L-DOPA - Nakom, Madopar, Sinemet; agoniści receptora dopaminy - Pramipexole Pronoran, bromokryptyna). Są to leki pierwszego rzutu, zaczynają z nimi leczyć. W przypadku preparatów zawierających L-DOPA początkowa dawka wynosi 50 mg lewodopy 1-2 godziny przed snem. Jeśli to nie wystarczy, po około tygodniu dawkę zwiększa się o kolejne 50 mg. Maksymalna dawka wynosi 200 mg. Agoniści receptora dopaminy mają efekt porównywalny do działania preparatów L-DOPA. Pramipeksol jest przepisywany od 0,125 mg, dawkę można zwiększyć do 1 mg, bromokryptynę - od 1,25 mg (do 7,5 mg), Pronoran - od 50 mg (do 150 mg). Jeśli jeden agonista receptora dopaminy jest nieskuteczny, zaleca się zastąpienie go innym.
2. Benzodiazepiny. Wśród tej grupy chemicznej częściej stosuje się klonazepam (od 0,5 mg w nocy do 2 mg) i Alprazolam (od 0,25 mg do 0,5 mg w nocy). Benzodiazepiny mają większy wpływ na sen niż na dyskomfort i przerywane ruchy nóg, dlatego są uważane za leki „rezerwowe” w leczeniu zespołu niespokojnych nóg.
3. Leki przeciwdrgawkowe (Gabapentyna, Neurontin, karbamazepina) i leki opioidowe (Tramadol, Kodeina, Dihydrokodeina, Oksykodon). Leki te stosuje się tylko wtedy, gdy leki dopaminergiczne i benzodiazepinowe są nieskuteczne lub powodują wyraźne skutki uboczne. Gabapentyna jest przepisywana w zwiększających się dawkach, zaczynając od 300 mg i osiągając maksymalną dawkę 2700 mg (zatrzymują się na dawce, która ma wpływ). Cała dawka jest przyjmowana w nocy za jednym razem. Tramadol przyjmuje się w nocy 50–400 mg, kodeinę - 15–60 mg, dihydrokodeinę - 60–120 mg, oksykodon - 2,5–20 mg. Leki te stosuje się tylko w szczególnie ciężkich przypadkach zespołu niespokojnych nóg, ponieważ mogą one uzależniać..

Choroba Willisa jest podstępna, ponieważ pacjenci często wymagają długoterminowych leków, dlatego lekarz stara się wybrać minimalną dawkę leków, aby złagodzić objawy i zapewnić łagodny toksyczny wpływ na organizm.

Szczególnie trudno jest leczyć kobiety w ciąży. W takich przypadkach specjalista próbuje zidentyfikować i wyeliminować przyczynę choroby. W większości przypadków wadą jest brak pierwiastków śladowych, zwłaszcza żelaza. Ten stan normalizuje się po serii leków zawierających żelazo. W przypadku wykrycia poważniejszych zaburzeń w ciele lekarze zalecają niefarmakologiczne metody eliminacji objawów zespołu niespokojnych nóg u kobiet w ciąży, a małe dawki leków (zwykle Clonazepam lub Levodopa) są przepisywane na krótki czas i tylko w skrajnych przypadkach. [adsen]

Dodatkowe techniki

Jako uzupełnienie terapii lekowej i prawidłowego trybu życia w leczeniu zespołu Ecboma stosuje się procedury fizjoterapeutyczne, które obejmują:

1. Masaż wibracyjny.
2. Refleksoterapia - metoda polegająca na wprowadzaniu specjalnych igieł w specjalne miejsca na ciele.
3. Magnetoterapia - stosowanie pól magnetycznych o działaniu przeciwzapalnym, przeciwbólowym i zmniejszającym przekrwienie.
4. Darsonwalizacja nóg - za pomocą specjalnego urządzenia pewna część ciała jest narażona na szybko zanikający prąd o wysokiej częstotliwości.
5. Limfopresja - wywieranie nacisku na układ limfatyczny w celu normalizacji procesów metabolicznych w ciele i zwiększenia napięcia żył kończyn dolnych.
6. Zastosowania błota - metoda wykorzystująca lecznicze błoto. Dzięki jego zastosowaniu poprawia się krążenie krwi, poprawia się ruch czerwonych krwinek, a metabolizm również się normalizuje..

Środki ludowe w walce z RLS

Aby złagodzić stan niespokojnych nóg, opisano wiele tradycyjnych wskazówek medycznych, które można stosować w połączeniu z kompleksowym leczeniem:

1. Olej laurowy Dodaj 30 g liścia laurowego do 100 ml oliwy z oliwek i pozwól płynowi zaparzać się w ciemnym miejscu przez około 2 tygodnie. Dzięki powstałej nalewce powinieneś wykonywać masaż nóg każdej nocy przed snem..
2. Kojąca herbata. Taki napój pomoże poprawić sen, ukoić i rozluźnić mięśnie. Będziesz potrzebował mieszanki korzeni kozłka, majeranku i trawy miętowej. Ponadto musisz umyć 10 owoców róży. Możesz używać zarówno wersji suszonej, jak i świeżej. Następnie w czajniku musisz umieścić biodro róży i 1 łyżeczkę. mieszanki ziół. Następnie wlej wszystkie 400 ml wrzącej wody i odstaw na co najmniej 40 minut. Weź herbatę 2 godziny przed snem przez 1 miesiąc w szklance.
3. Nalewka z chrzanu. Wlej zmiażdżone korzenie i liście chrzanu alkoholem lub wódką i odstaw na 4-5 dni w ciemnym miejscu. Regularnie pocieraj stopy tym produktem..
4. Kąpiel lecznicza. Konieczne jest przygotowanie wywaru z piołunu, rozmarynu i lipy. Wszystkie zioła należy wymieszać i 3 łyżki. l wlać 1 litr wrzącej wody. Gotuj przez 15 minut. Następnie zassaj, przefiltruj i dodaj płyn do kąpieli stóp. Na 3 litry wody potrzebny jest 1 litr bulionu. Temperatura powinna wynosić co najmniej 38 stopni. Czas ekspozycji wynosi 15 minut. Takie kąpiele należy wykonywać co drugi dzień przez miesiąc.
5. Nalewka ze złotych wąsów. Przed snem pocieraj kończyny dolne nalewką apteczną.
6. Napar z głogu. Parzyć 1 łyżkę. l jagody głogu ze szklanką wrzącej wody i wypij drinka na krótko przed snem. To uspokoi układ nerwowy i pomoże złagodzić dyskomfort w nogach..

Nie stosuj samoleczenia, zwłaszcza jeśli nie jesteś pewien swojej diagnozy! Skonsultuj się z lekarzem, który będzie w stanie potwierdzić lub obalić twoje podejrzenia zespołu niespokojnych nóg, a także doradzić, jak radzić sobie z bólem.

Leczenie domowe

W domu możesz w pełni zastosować się do wszystkich środków, które zredukują objawy choroby do minimum.

1. Konieczne jest stworzenie własnego schematu snu - aby zasnąć i obudzić się w tym samym czasie. Jeśli pacjent cierpi na zaburzenia neuropsychiatryczne, lekarz musi doradzić trenowanie umysłu.
2. Ćwiczenia fizyczne. Umiarkowana aktywność fizyczna pozytywnie wpływa na stan nóg. Przez cały dzień i przed snem warto ćwiczyć ćwiczenia, spacerować, ćwiczyć pilates, pływać, jogę lub rozciągać. Ale zbyt aktywny sport może powodować wzrost objawów, dlatego bieganie, skakanie, piłka nożna i siatkówka są przeciwwskazane dla osób z chorobą Willisa.
3. Kontrastowe natrysk. Kontrastuj kąpiele stóp na przemian z zimną i ciepłą wodą.
4. Zainteresowania. W domu możesz znaleźć coś do zrobienia: rysowanie, robienie na drutach, czytanie. Koncentracja pomaga złagodzić stres.
5. Systematyczny masaż stóp. Pocieranie kończyn dolnych przed snem może zmniejszyć dyskomfort i ułatwić zasypianie.

Możesz wziąć krem ​​lub zastosować środki ludowe, które wskazaliśmy wcześniej. Pamiętaj, aby zrezygnować z produktów zawierających kofeinę. Jedz produkty żelazne, śpij w bawełnianych skarpetach. Niektóre źródła mówią o zaletach noszenia skarpet z wełny owczej. Nie jedz w nocy. Mając zastrzyk energii, trudniej będzie zasnąć ciału.

Zapobieganie

Pacjenci nie są zgodni co do sposobu pozbycia się nieprzyjemnych ataków w nogach w nocy. Każdy pacjent ma własne metody i środki. Można jedynie zauważyć, że w celu zmniejszenia nocnych ataków przydatne jest zastosowanie środków zapobiegawczych:

1. Anuluj późny obiad, nie idź spać na pełnym brzuchu;
2. Zajęcia jogi lub pilatesu;
3. Pływanie;
4. Jesienią i wiosną, biorąc witaminy;
5. Często zmieniaj pozycję roboczą, rób przerwy przy małych ćwiczeniach gimnastycznych;
6. Idź ulicą przed snem;
7. Noś tylko odzież bawełnianą, bez materiałów syntetycznych. Stopy powinny zawsze być ciepłe..

Ogólnie rzecz biorąc, nie istnieje specyficzna profilaktyka dziedzicznego zespołu nóg niespokojnych nóg. Główne środki zapobiegawcze mają na celu leczenie pierwotnych chorób, które z czasem mogą prowadzić do rozwoju polineuropatii i zaburzeń układu dopaminergicznego.

Zespół niespokojnych nóg: objawy i leczenie

Czy kiedykolwiek doświadczyłeś nieprzyjemnych wrażeń w nogach, nieodpartej chęci ich poruszenia i niemożności zaśnięcia? Myślę, że sporo osób odpowiedziało twierdząco na to pytanie. A jeśli to nie przypadek, ale systematyczne powtarzanie każdego dnia? W takim przypadku mogą to być objawy stanu, takiego jak zespół niespokojnych nóg. Co to jest?

Zespół niespokojnych nóg jest patologicznym stanem układu nerwowego, w którym osoba doświadcza nieprzyjemnych wrażeń głównie w kończynach dolnych z nieodpartym pragnieniem ciągłego ich poruszania. Objawy te zapobiegają zasypianiu chorego, a czasami powodują depresję. W ponad połowie wszystkich przypadków zespołu niespokojnych nóg nie można zidentyfikować bezpośredniej przyczyny choroby, to znaczy występuje ona niezależnie i spontanicznie. Inne przypadki są wywoływane przez inne choroby i stany organizmu (najczęściej w wyniku przewlekłej niewydolności nerek, podczas ciąży i niedoboru żelaza w ciele).

Cechą choroby jest brak jakichkolwiek objawów podczas badania neurologicznego, to znaczy diagnoza tego stanu opiera się tylko na objawach klinicznych. Leczenie jest złożone, wymaga zastosowania metod nielekowych i narkotykowych. W tym artykule można zapoznać się z przyczynami, głównymi objawami zespołu niespokojnych nóg i metodami leczenia..

Statystyka i tło historyczne

Pomimo pozornej rzadkości tej choroby, występuje u 5-10% światowej populacji. Samo podkreślenie wszystkich objawów w oddzielnej diagnozie jest dość rzadkie (niestety z powodu braku świadomości personelu medycznego).

Ludzkość od dłuższego czasu jest świadoma zespołu niespokojnych nóg. Pierwszy opis został podany w 1672 roku przez Thomasa Willisa, ale ten problem był badany całkiem dobrze dopiero w latach 40. XX wieku przez Szweda Ekboma, dlatego czasami ta choroba jest używana pod nazwami tych naukowców - choroba Willisa lub choroba Ekboma.

Najczęstsza choroba wśród osób w średnim wieku i starszych. Płeć żeńska często cierpi 1,5 razy. Około 15% przypadków przewlekłej bezsenności występuje z powodu zespołu niespokojnych nóg.

Przyczyny

Wszystkie epizody zespołu niespokojnych nóg są podzielone na dwie grupy, w zależności od przyczyny. W związku z tym są one przydzielane:

• pierwotny (idiopatyczny) zespół niespokojnych nóg;
• wtórny (objawowy) zespół niespokojnych nóg.

Podział ten nie jest przypadkowy, ponieważ taktyka leczenia jest nieco inna w przypadku zespołu idiopatycznego i objawowego..

Zespół pierwotnych niespokojnych nóg stanowi ponad 50% przypadków. W takim przypadku choroba występuje spontanicznie, na tle pełnego dobrego samopoczucia. Istnieje pewna dziedziczna zależność (zidentyfikowano niektóre sekcje chromosomów 9, 12 i 14, zmiany, które powodują rozwój zespołu), ale nie można powiedzieć, że choroba jest wyłącznie dziedziczna. Naukowcy sugerują, że w takich przypadkach dziedziczna predyspozycja jest realizowana na tle zbiegu wielu czynników zewnętrznych. Z reguły pierwotny zespół niespokojnych nóg występuje w pierwszych 30 latach życia (wtedy mówią o wczesnym początku choroby). Choroba towarzyszy pacjentowi przez całe życie, okresowo osłabiając jego przyczepność, okresowo zwiększając. Możliwe okresy całkowitej remisji przez kilka lat.

Wtórny zespół niespokojnych nóg jest konsekwencją wielu chorób somatycznych i neurologicznych, których eliminacja prowadzi do zaniku objawów. Wśród tych warunków są bardziej powszechne:

• przewlekła niewydolność nerek (do 50% wszystkich jej przypadków towarzyszy zespół niespokojnych nóg);
• niedokrwistość z powodu niedoboru żelaza w ciele;
• cukrzyca;
• niedobór niektórych witamin (B₁, W₁₂, kwas foliowy) i pierwiastki śladowe (magnez);
• amyloidoza;
• reumatoidalne zapalenie stawów;
• krioglobulinemia;
• choroba tarczycy;
• alkoholizm;
• naruszenie dopływu krwi do kończyn dolnych (zarówno problemy tętnicze, jak i żylne);
• radikulopatia;
• stwardnienie rozsiane;
• guzy i urazy rdzenia kręgowego.

Paradoksalnie normalny stan fizjologiczny organizmu może powodować wtórny zespół niespokojnych nóg. Dotyczy to ciąży. Do 20% wszystkich kobiet w ciąży w II i III trymestrze ciąży, a czasem nawet po porodzie, skarży się na objawy charakterystyczne dla zespołu niespokojnych nóg.

Innym powodem wtórnego zespołu niespokojnych nóg może być stosowanie niektórych leków: leków przeciwpsychotycznych, blokerów kanału wapniowego, leków przeciwwymiotnych na bazie metoklopramidu, preparatów litu, szeregu leków przeciwdepresyjnych, niektórych leków przeciwhistaminowych i przeciwdrgawkowych. Nadmierne spożywanie kofeiny może również wywoływać objawy choroby..

Wtórny zespół niespokojnych nóg występuje później niż pierwotnie średnio po 45 latach (z wyjątkiem przypadków związanych z ciążą). W tym przypadku mówią o późnym początku choroby. Jego przebieg zależy całkowicie od przyczyny. Z reguły wtórny zespół niespokojnych nóg nie ma remisji i towarzyszy mu powolny, ale stały postęp (w przypadku braku leczenia choroby, która go spowodowała).

Stosując nowoczesne metody badawcze, stwierdzono, że zespół niespokojnych nóg opiera się na defekcie układu dopaminergicznego mózgu. Dopamina jest jedną z substancji przenoszących mózg, które przenoszą informacje z jednego neuronu do drugiego. Dysfunkcja neuronów wytwarzających dopaminę prowadzi do szeregu objawów zespołu niespokojnych nóg. Ponadto część neuronów podwzgórza regulujących rytmy okołodobowe (przebudzenie w oparciu o zmianę dnia i nocy) jest również związana z pojawieniem się tego zespołu. Wystąpienie choroby wśród problemów z obwodowym układem nerwowym wiąże się z realizacją dziedzicznej predyspozycji na tle działania czynników prowokujących. Wiarygodny mechanizm powstawania zespołu niespokojnych nóg nie jest znany.

Objawy

Główne objawy choroby to:

• dyskomfort w kończynach dolnych. Słowo „nieprzyjemny” odnosi się do całego szeregu zjawisk: mrowienie, pieczenie, pełzanie, drżenie, szczypanie, rozciąganie, swędzenie, tępy, intrygujący lub kłujący ból. Czasami pacjenci nie potrafią znaleźć słowa, aby opisać swoje uczucia. Najczęściej odczucia te występują w nogach, ale nie symetrycznie, ale z przewagą jednej lub drugiej kończyny. Być może jednostronny początek choroby, ale wtedy proces będzie nadal obejmować obie kończyny. Po nogach znaki te pojawiają się na stopach, kolanach, biodrach. W ciężkich przypadkach dotyczy to ramion, tułowia i krocza. Wtedy odczucia stają się po prostu nie do zniesienia;
• potrzeba ciągłego poruszania kończynami, w których występowały nieprzyjemne odczucia. Skąd ta potrzeba? Tak, ponieważ w inny sposób osoba po prostu nie może pozbyć się tych wrażeń, a ruch przynosi zauważalną ulgę, a nawet zniknięcie objawów. Ale gdy tylko osoba się zatrzymuje, pojawia się obsesyjny dyskomfort;
• zaburzenia snu. Faktem jest, że występowanie nieprzyjemnych wrażeń w nogach wiąże się z rytmem okołodobowym. Z reguły pojawiają się kilka minut po pójściu spać, co oznacza, że ​​nie pozwalają ci zasnąć. Takie odczucia pojawiają się również w okresie odpoczynku. Maksymalne nasilenie objawów spada w pierwszej połowie nocy, rano zmniejsza się, a w pierwszej połowie dnia objawy mogą być całkowicie nieobecne. Okazuje się, że osoba nie może spać. Jest zmuszony ciągle poruszać nogami, trząść i pocierać kończyny, podrzucać i obracać się w łóżku, wstać i wędrować po domu, aby pozbyć się wrażeń. Ale gdy tylko znów położy się w łóżku, nadciąga nowa fala. Brak snu w nocy prowadzi do senności w ciągu dnia, zmniejszonej wydajności. W ciężkich przypadkach dzienny rytm zostaje utracony, a objawy stają się trwałe;
• pojawienie się okresowych ruchów kończyn we śnie. Jeśli pacjentowi nadal udaje się zasnąć, to we śnie jego mięśnie nóg mimowolnie kurczą się. Na przykład palce na stopie są nierozgięte i / lub wachlarzowate, kolana, a czasem biodra są zgięte. Ruchy są zwykle stereotypowe. W ciężkich przypadkach zaangażowane są ręce. Jeśli ruchy mają niewielką amplitudę, osoba się nie budzi. Ale najczęściej takie ruchy prowadzą do przebudzenia pacjenta, tak wyczerpanego brakiem snu. Takie odcinki można powtarzać nieskończoną liczbę razy w ciągu nocy. Ta pora dnia staje się torturą dla pacjenta;
• występowanie depresji. Długotrwały brak snu, ciągły dyskomfort kończyn, utrata zdolności do pracy, a nawet lęk przed zapadnięciem nocy mogą wywoływać zaburzenia depresyjne.

Z powyższego wynika, że ​​wszystkie główne objawy zespołu niespokojnych nóg są związane z subiektywnymi odczuciami. W większości przypadków badanie neurologiczne takich pacjentów nie ujawnia żadnych ogniskowych objawów neurologicznych, zaburzeń wrażliwości lub odruchów. Tylko jeśli zespół niespokojnych nóg rozwinie się na tle istniejącej patologii układu nerwowego (radikulopatia, stwardnienie rozsiane, guzy rdzenia kręgowego itp.), Wówczas stwierdza się zmiany w stanie neurologicznym, potwierdzając te diagnozy. Oznacza to, że sam zespół niespokojnych nóg nie ma objawów, które można wykryć przez badanie.

Diagnostyka

Właśnie dlatego, że główne objawy zespołu niespokojnych nóg są związane z subiektywnymi odczuciami, które są przedstawiane pacjentom w postaci dolegliwości, diagnoza tej choroby opiera się wyłącznie na objawach klinicznych.

W tym przypadku przeprowadza się dodatkowe metody badawcze w celu znalezienia możliwej przyczyny choroby. Rzeczywiście, niektóre stany patologiczne mogą przebiegać niezauważone przez pacjenta, objawiając się jedynie zespołem niespokojnych nóg (na przykład niedobór żelaza w ciele lub początkowe stadium guza rdzenia kręgowego). Dlatego tacy pacjenci przechodzą ogólne badanie krwi, badanie krwi na cukier, ogólne badanie moczu, określ poziom ferrytyny w osoczu (odzwierciedla nasycenie ciała żelazem), wykonuj elektroneuromię (pokazuje stan przewodników nerwowych). To nie jest cała lista możliwych badań, ale tylko te, które są przeprowadzane dla prawie każdego pacjenta z podobnymi dolegliwościami. Lista dodatkowych metod badawczych ustalana jest indywidualnie..

Jedną z metod badawczych, pośrednio potwierdzającą obecność zespołu niespokojnych nóg, jest polisomnografia. To jest komputerowe badanie fazy snu człowieka. Jednocześnie rejestruje się szereg parametrów: elektrokardiogramy, elektromiogramy, ruchy nóg, ściany klatki piersiowej i brzucha, rejestrację wideo snu i tak dalej. Podczas polisomnografii rejestruje się okresowe ruchy kończyn towarzyszące zespołowi niespokojnych nóg. W zależności od ich liczby nasilenie zespołu jest warunkowo określone:

• łagodny kurs - do 20 ruchów na godzinę;
• umiarkowane nasilenie - od 20 do 60 ruchów na godzinę;
• ciężki kurs - ponad 60 ruchów na godzinę.

Leczenie

Leczenie zespołu niespokojnych nóg zależy przede wszystkim od jego różnorodności.

Wtórny zespół niespokojnych nóg wymaga leczenia choroby podstawowej, ponieważ jego eliminacja lub redukcja objawów przyczynia się do regresji objawów zespołu niespokojnych nóg. Eliminacja niedoboru żelaza, normalizacja poziomu glukozy we krwi, uzupełnienie niedoboru witamin, magnezu i tym podobnych prowadzą do znacznego zmniejszenia objawów. Resztę uzupełniają farmakologiczne i nielekowe metody leczenia samego zespołu niespokojnych nóg..

Pierwotny zespół niespokojnych nóg leczy się objawowo.

Wszystkie środki opieki nad tą chorobą są podzielone na nielekowe i lekowe.

• zniesienie leków, które mogą nasilać objawy (leki przeciwpsychotyczne, przeciwdepresyjne, przeciwwymiotne itp. Lista leków została ogłoszona powyżej). Jeśli to możliwe, należy je zastąpić innymi środkami;
• unikaj kofeiny (kawa, mocna herbata, Coca-Cola, napoje energetyczne, czekolada) i alkoholu;
• rzucić palenie;
• tworząc komfortowe warunki do zaśnięcia. Oznacza to jednoczesne pójście do łóżka, wygodne łóżko, rodzaj rytuału pójścia do łóżka;
• spacer przed snem;
• umiarkowana aktywność fizyczna w ciągu dnia. Po prostu nie ekscytujący typ: dopasowanie do jogi, pilates, pływanie. Ale od koszykówki, siatkówki, tańców latynoamerykańskich i tych szczegółowych zajęć lepiej powstrzymać się;
• ciepła kąpiel stóp lub pocieranie stóp przed snem;
• ciepły prysznic;
• przezskórna stymulacja elektryczna;
• masaż wibracyjny;
• akupunktura;
• metody fizjoterapeutyczne: magnetoterapia, darowizwalizacja, terapia błotna.

W przypadkach łagodnej choroby wystarczą tylko te środki, a choroba ustąpi. Jeśli nie pomogą, a choroba powoduje ciągłe zaburzenia snu i aktywności życiowej, uciekaj się do leków.

• leki dopaminergiczne (preparaty zawierające L-DOPA - Nakom, Madopar, Sinemet; agoniści receptora dopaminy - Pramipexole Pronoran, bromokryptyna). Są to leki pierwszego rzutu, zaczynają z nimi leczyć. W przypadku preparatów zawierających L-DOPA początkowa dawka wynosi 50 mg lewodopy 1-2 godziny przed snem. Jeśli to nie wystarczy, po około tygodniu dawkę zwiększa się o kolejne 50 mg. Maksymalna dawka wynosi 200 mg. Agoniści receptora dopaminy mają efekt porównywalny do działania preparatów L-DOPA. Pramipeksol jest przepisywany od 0,125 mg, dawkę można zwiększyć do 1 mg, bromokryptynę - od 1,25 mg (do 7,5 mg), Pronoran - od 50 mg (do 150 mg). Jeśli jeden agonista receptora dopaminy jest nieskuteczny, zaleca się zastąpienie go innym. Stosowanie leków dopaminergicznych ma tylko jedną cechę: nie normalizują snu. Dlatego w przypadkach, gdy eliminacji nieprzyjemnych wrażeń i okresowych ruchów kończyn nie towarzyszy przywrócenie struktury snu, należy zastosować środki uspokajające;
• benzodiazepiny. Wśród tej grupy chemicznej częściej stosuje się klonazepam (od 0,5 mg w nocy do 2 mg) i Alprazolam (od 0,25 mg do 0,5 mg w nocy). Benzodiazepiny mają większy wpływ na sen niż na dyskomfort i okresowe ruchy nóg, dlatego też określa się je mianem „leków rezerwowych” do leczenia zespołu niespokojnych nóg;
• leki przeciwdrgawkowe (Gabapentyna, Neurontin, karbamazepina) i leki opioidowe (Tramadol, Kodeina, Dihydrokodeina, Oksykodon). Leki te stosuje się tylko wtedy, gdy leki dopaminergiczne i benzodiazepinowe są nieskuteczne lub powodują wyraźne skutki uboczne. Gabapentyna jest przepisywana w zwiększających się dawkach, zaczynając od 300 mg i osiągając maksymalną dawkę 2700 mg (zatrzymują się na dawce, która ma wpływ). Cała dawka jest przyjmowana w nocy za jednym razem. Tramadol przyjmuje się w nocy 50–400 mg, kodeinę - 15–60 mg, dihydrokodeinę - 60–120 mg, oksykodon - 2,5–20 mg. Leki te stosuje się tylko w szczególnie ciężkich przypadkach zespołu niespokojnych nóg, ponieważ mogą one uzależniać..

Osobliwością leczenia farmakologicznego zespołu niespokojnych nóg jest to, że może to wymagać długiego (przez lata) leczenia. Dlatego konieczne jest staranie się osiągnąć efekt leczenia przy minimalnej dawce. Stopniowo może rozwinąć się pewne uzależnienie od leku, co wymaga zwiększenia dawki. Czasami musisz zmienić jeden lek na inny. W każdym razie musisz dążyć do monoterapii, to znaczy, aby złagodzić objawy za pomocą jednego leku. Kombinacja powinna być zastosowana w ostatnim przypadku..

Istnieją takie przypadki choroby, w których pacjent musi przyjmować leki tylko podczas znacznego wzrostu objawów, a reszta - tylko metodami nielekowymi.

Jeśli zespół niespokojnych nóg prowadzi do rozwoju depresji, wówczas w tym przypadku leczy się go selektywnymi inhibitorami monoaminooksydazy (Moclobemid, Befol i inni) i Trazodon. Inne leki przeciwdepresyjne mogą nasilać zespół niespokojnych nóg..

Zwykle zastosowanie wszystkich środków w połączeniu daje pozytywny wynik. Chorobę można stłumić, a osoba powraca do normalnego rytmu życia.

Leczenie kobiet w ciąży stanowi duże trudności, ponieważ większość leków jest przeciwwskazana w tym stanie. Dlatego próbują zidentyfikować przyczynę (jeśli to możliwe) i ją wyeliminować (na przykład zrekompensować brak żelaza, biorąc go z zewnątrz), a także radzić sobie z metodami nielekowymi. W skrajnych przypadkach, ze szczególnie ciężkim przebiegiem, Clonazepam jest przepisywany na chwilę lub małe dawki lewodopy.

Tak więc zespół niespokojnych nóg jest dość powszechną chorobą, której objawy nawet czasami sami lekarze nie przywiązują wagi. Nie można ich uważać za osobną chorobę, ale jedynie jako część standardowych skarg pacjentów ze snem lub depresją. I chorzy nadal cierpią. Ale na próżno. W końcu zespół niespokojnych nóg jest dość skutecznie leczony, wystarczy go poprawnie rozpoznać.

Wersja wideo artykułu

Europejska klinika „Siena-Med”, wideo na temat „Leczenie zespołu niespokojnych nóg. Klinika, diagnostyka ”: